Shumë persona përjetojnë frustrim kur, pavarësisht stërvitjes së vazhdueshme dhe ushqyerjes së kujdesshme, nuk arrijnë të ndërtojnë muskuj në mënyrë të dukshme. E vërteta është se rruga drejt një trupi të tonifikuar dhe të formuar është e ndryshme për secilin – dhe shpesh, më komplekse nga sa duket.
Si ndërtohen muskujt në trup?
Rritja muskulore ndodh kur qelizat në muskuj sintetizojnë proteina të reja më shpejt sesa ato të vjetrat shkatërrohen. Ky proces aktivizohet nga tensioni që krijohet gjatë stërvitjes, veçanërisht në ushtrimet e forcës dhe rezistencës.
Kur ngrini pesha, krijoni mikro-dëmtime në fibrat muskulore, të cilat më pas riparohen gjatë fazës së rikuperimit – një fazë që është po aq e rëndësishme sa vetë ushtrimet. Pikërisht në këtë fazë ndodh edhe rritja aktuale e muskujve.
Por nëse trupi nuk është mësuar me stërvitje intensive ose nëse ushtroheni në mënyrë të tepërt, ndodh e kundërta: energjia dhe proteinat e trupit përdoren vetëm për të riparuar dëmtimet, jo për të ndërtuar masë të re muskulore.
Gjenetika ka fjalën e vet
Jo të gjithë kanë të njëjtin potencial për të fituar masë muskulore – dhe kjo, kryesisht për arsye gjenetike. Çdo individ ka një raport unik mes dy llojeve të fibrave muskulore: të shpejta dhe të ngadalta. Ky raport përcakton sesi trupi reagon ndaj tipeve të ndryshme të stërvitjes.
Edhe pse stërvitja mund ta ndryshojë këtë raport në mënyrë të kufizuar dhe lokale (vetëm në muskujt që stërviten), gjenet mbeten faktor përcaktues në mënyrën dhe ritmin e ndërtimit të masës.
Së fundmi, shkencëtarët kanë zbuluar se edhe ribozomet – strukturat që prodhojnë proteina në qelizë – mund të ndikohen nga gjenetika. Dallimet në numrin dhe llojin e ribozomeve ndikojnë drejtpërdrejt në efikasitetin e sintezës së proteinave dhe rrjedhimisht, në ndërtimin e muskujve.
Ndikimi i gjinisë dhe hormoneve
Hormonet, sidomos testosteroni, luajnë një rol të rëndësishëm në ndërtimin e masës muskulore. Meshkujt kanë nivel më të lartë të këtij hormoni, gjë që shpjegon edhe pse gjatë pubertetit dhe më tej, kanë tendencë të zhvillojnë më shumë masë muskulore krahasuar me femrat.
Megjithatë, studimet tregojnë se kur burrat dhe gratë ndjekin të njëjtin program stërvitjeje, progresi në përqindje është i ngjashëm – pavarësisht dallimeve fillestare. Rritja afatshkurtër e testosteronit pas një seance stërvitore nuk ndikon aq sa mendohet në zhvillimin e muskujve, theksojnë ekspertët.
Çfarë duhet të keni parasysh?
Nëse nuk po arrini rezultatet që dëshironi, mos e shihni palestrën si të vetmen zgjidhje. Ndërtoni një qasje më të gjerë që përfshin:
-
Ushqyerje të pasur me proteina dhe karbohidrate të duhura;
-
Gjumë cilësor dhe rikuperim të plotë pas stërvitjes;
-
Stërvitje të strukturuar dhe progresive;
-
Këshillim nga trajnerë dhe specialistë për plan personal të ushtrimeve.
Mos harroni: ndërtimi i muskujve është një proces afatgjatë dhe i individualizuar. Çdo trup reagon ndryshe – dhe në këtë proces, durimi dhe qëndrueshmëria janë po aq të rëndësishëm sa pesha që ngrini.
