Preshevë, 27 qershor 2025 – Në një zhvillim që po trondit themelet e vetëqeverisjes institucionale në Luginën e Preshevës, Beogradi i presidentit Aleksandar Vuçiq ka ndërhyrë drejtpërdrejt në procesin demokratik të një shkolle shqipe, duke emëruar një Këshill të përkohshëm dhe duke anashkaluar vullnetin e qartë të prindërve dhe mësimdhënësve.
Shkolla Fillore “Prof. Ibrahim Keljmendi” – institucioni më i madh i arsimit shqip në Serbi – ndodhet në epiqendër të një përplasjeje mes komunitetit lokal shqiptar dhe autoriteteve qendrore serbe, pas ndërhyrjes së Ministrisë së Arsimit që refuzoi të njohë rezultatet e zgjedhjeve të brendshme për Këshillin e Shkollës, duke vendosur një strukturë të përkohshme me ndikim të fortë politik.
Emërimi i një drejtori të propozuar nga Këshilli i përkohshëm
Më 26 qershor, Këshilli i përkohshëm i shkollës, i kryesuar nga Ali Hajrullahu, njoftoi se ka dorëzuar në Ministrinë e Arsimit propozimin për emërimin e z. Bardhyl Bajrami, profesor i gjuhës angleze, si ushtrues detyre i drejtorit të shkollës. Kjo lëvizje vjen pas disa javësh tension, në të cilat kërkesa e komunitetit për një përfaqësim të drejtë dhe demokratik është shpërfillur në mënyrë sistematike nga autoritetet qendrore.
Sipas Këshillit të përkohshëm, kandidati i propozuar i përmbush kushtet ligjore, por çështja kryesore mbetet legjitimiteti i vetë këshillit, i cili nuk përfaqëson rezultatet e zgjedhjeve të mbajtura më herët këtë vit nga vetë shkolla dhe Këshilli i Prindërve.
Proces i rregullt zgjedhor i injoruar
Në fillim të këtij viti, pasi përfundoi mandati i mëparshëm i Këshillit të Shkollës, mësimdhënësit dhe prindërit zhvilluan një proces të rregullt zgjedhor, në përputhje me ligjin. Nga ky proces, rezultuan fitues me shumicë votash:
Xhezair Miftari (82 vota)
Teuta Limani (80 vota)
Merita Latifi (79 vota)
Po ashtu, nga Këshilli i Prindërve u zgjodhën:
Erxhan Abdiu (40 vota)
Flutura Bektashi (39 vota)
Afrim Abdullahu (38 vota)
Këta kandidatë u paraqitën si përfaqësuesit e rinj të komunitetit, por Ministria e Arsimit në Beograd refuzoi t’i pranojë, duke u thirrur në nenin për ndërhyrje në raste kur Kuvendi Komunal nuk emëron përbërje të re në kohë.
Këshill i përkohshëm me emra të afërt politikisht
Vendimi i sekretares shtetërore Vesna Nedeljković, që mban firmën e Beogradit zyrtar, ka vendosur në Këshillin e ri persona që ose kanë humbur në votim, ose nuk kanë qenë fare kandidatë, përfshirë:
Hasan Hasani, Aranita Dalipi, Shanip Mehmeti, Besa Shaipi, Fitim Nuhiu, Fexhrije Sabedini, Armend Beqiri, Ali Hajrullahu, dhe Adrian Aliu.
Burime lokale kanë ngritur shqetësime se ndër të emëruarit ndodhet edhe dhëndri i zëvendëskryetarit të Komunës së Preshevës, Ragmi Mustafa, duke shtuar dyshimet për konflikt interesi dhe emërime me baza politike dhe familjare.
Reagime të ashpra nga komuniteti
Mësimdhënësit dhe prindërit janë shprehur thellësisht të shqetësuar për këtë vendim, duke e quajtur atë një shkelje flagrante të autonomisë së arsimit shqiptar në Luginë dhe një përçmim të hapur ndaj vullnetit të shumicës. Një mësimdhënës për A1 Info deklaroi:
“Është e pabesueshme se si përfaqësuesit politikë lokalë kritikojnë shtetin serb ditë e natë, por në fakt janë përfituesit më të mëdhenj të favoreve të tij, duke shkelur mbi vullnetin e komunitetit që thonë se e përfaqësojnë.”
Përjashtim politik i qëllimshëm
Në përbërjen e re nuk janë përfshirë përfaqësues të asnjë prej partive shqiptare kryesore si ADSH, Lëvizja për Reforma, apo Alternativa për Ndryshim, çka konsiderohet si selektivitet politik dhe përpjekje për kapje të institucioneve arsimore nga një grup i caktuar politik.
Një precedent i rrezikshëm
Ky rast nuk është thjesht një çështje e brendshme e një shkolle – është një precedent shqetësues për gjithë arsimin në gjuhën shqipe në Serbi. Për herë të parë, një proces i rregullt zgjedhor, me pjesëmarrje të gjerë, është fshirë nga një vendim politik i ardhur nga Beogradi i Vuçiqit – me dorën e bashkëpunëtorëve lokalë.
Në një kohë kur autoritetet në Beograd pretendojnë se respektojnë të drejtat e pakicave, ndërhyrja në rastin e Preshevës dëshmon të kundërtën: një model të përjashtimit institucional, instrumentalizimit politik dhe kontrollit mbi institucionet arsimore të shqiptarëve.
