Raportet e fundit të inteligjencës amerikane paralajmërojnë se Vladimir Putin nuk i ka braktisur ambiciet e tij strategjike për të pushtuar tërë Ukrainën dhe për të rimarrë territore të Evropës që dikur i përkisnin ish-Bashkimit Sovjetik, thanë gjashtë burime të njohura me vlerësimet e inteligjencës amerikane.
Këto gjetje bien ndesh drejtpërdrejt me deklaratat e Donald Trump dhe negociatorëve të tij, të cilët kanë sugjeruar se Kremlini dëshiron t’i japë fund luftës. Sipas burimeve, raporti më i fundit i inteligjencës daton nga fundi i shtatorit dhe përforcon vlerësimet e mëparshme se Moska mbetet kërcënim serioz për sigurinë evropiane.
“Putini dëshiron më shumë”
“Inteligjenca ka qenë gjithmonë e qartë: Putini dëshiron më shumë,” deklaroi Mike Quigley, anëtar i Komitetit të Inteligjencës së Dhomës së Përfaqësuesve.
“Evropianët janë të bindur për këtë. Polakët janë absolutisht të bindur. Vendet baltike besojnë se janë të radhës.”
Aktualisht, Rusia kontrollon rreth 20% të territorit të Ukrainës, përfshirë pjesën më të madhe të Luhanskut dhe Donetskut, zona të Zaporizhzhias dhe Khersonit, si dhe Krimenë, gadishull strategjik në Detin e Zi. Putini vazhdon të pretendojë se këto territore “i përkasin Rusisë”.
Presion ndaj Kievit për territorin
Sipas dy burimeve të njohura me negociatat, Trump po ushtron presion mbi Kievin që të tërheqë forcat nga zonat e mbetura të Donetskut si pjesë e një marrëveshjeje paqeje të propozuar – një kërkesë që Volodymyr Zelensky dhe shumica e ukrainasve e refuzojnë kategorikisht.
Nga Shtëpia e Bardhë, një zyrtar deklaroi se “ekipi i presidentit ka bërë përparim të jashtëzakonshëm” dhe se një marrëveshje paqeje “është më afër se kurrë”, pa iu referuar drejtpërdrejt raporteve të inteligjencës.
Ndërkohë, Drejtoresha e Inteligjencës Kombëtare, Tulsi Gabbard, tha se agjencitë amerikane vlerësojnë se Rusia aktualisht “nuk ka kapacitet” për të pushtuar të gjithë Ukrainën apo Evropën, por pranoi se Moska po përpiqet të shmangë një luftë më të gjerë me NATO-n.
Bisedime, por pa kompromis nga Moska
Negociatorët amerikanë Jared Kushner dhe Steve Witkoff kanë zhvilluar për javë të tëra negociata mbi një plan paqeje me 20 pika me zyrtarë ukrainas, rusë dhe evropianë. Takime të fundit janë mbajtur në Miami dhe Berlin.
Sipas diplomatëve evropianë, është arritur një konsensus paraprak për garanci të forta sigurie për Ukrainën, të mbështetura nga SHBA-të, përfshirë:
-
vendosjen e një force sigurie kryesisht evropiane
-
patrulla ajrore mbi Ukrainë të mbështetura nga SHBA-të
-
ndihmë inteligjence amerikane
-
ratifikim të marrëveshjes nga Senati i SHBA-së
Megjithatë, disa burime thonë se këto garanci mund të kushtëzohen me lëshime territoriale nga Ukraina, gjë që Zelensky e ka përjashtuar publikisht.
Putini nuk lëshon pe
Në konferencën e tij vjetore për shtyp, Putini nuk ofroi asnjë kompromis real, duke deklaruar se kushtet e Rusisë duhet të përmbushen, pasi forcat e saj kanë pushtuar 6,000 km² territor vetëm këtë vit.
Sekretari amerikan i Shtetit Marco Rubio pranoi publikisht pasigurinë:
“Nuk e di nëse Putini dëshiron një marrëveshje apo dëshiron të marrë gjithë Ukrainën. Ai vetë i ka thënë këto gjëra hapur.”
Pavarësisht përpjekjeve diplomatike intensive, raportet e inteligjencës amerikane dhe vlerësimet evropiane sugjerojnë se ambiciet e Kremlinit mbeten të pandryshuara. Lufta mund të negociohet, por qëllimi strategjik i Moskës – sipas inteligjencës perëndimore – nuk ka ndryshuar: kontroll më i gjerë territorial dhe ndikim mbi Evropën Lindore.