Shpesh harrojmë se shumica e antibiotikëve që përdorim sot nuk janë krijuar nga njeriu, por janë zbuluar fillimisht në natyrë. Një shembull i qartë është rigoni (Origanum), një bimë që shumica e njohin vetëm si erëz pice, por që në fakt ka një histori të gjatë si ilaç natyral.
Çfarë është rigoni?
Rigoni i përket gjinisë Origanum nga familja Lamiaceae, që përfshin rreth 39 lloje të ndryshme, të përhapura kryesisht në Mesdhe. Përveç rigonit të zakonshëm (Origanum vulgare), edhe marjorami (Origanum majorana) bën pjesë në këtë gjini. Të gjitha llojet e rigonit përmbajnë vajra esencialë aromatikë, të cilët përveç përdorimit në gatim, kanë gjetur vend në mjekësinë bimore dhe aromaterapi.
Fuqia e fenoleve – armë natyrore kundër mikroorganizmave
Rigoni përmban përbërje të veçanta kimike të quajtura fenolet, me aktivitet të fuqishëm kundër baktereve, kërpudhave dhe viruseve. Fenolet më të njohura janë karvakroli dhe timoli, të cilat veprojnë si antimikrobikë natyralë.
Ndryshe nga antibiotikët klasikë, fenolet:
-
Shkatërrojnë mikroorganizmat me një mekanizëm unik që lë pak hapësirë për zhvillimin e rezistencës.
-
Kanë spektër të gjerë veprimi – veprojnë jo vetëm kundër baktereve, por edhe kundër kërpudhave, duke ndihmuar në ruajtjen e ekuilibrit të florës së trupit.
Nga lashtësia tek shkenca moderne
Rigoni është përdorur në mjekësinë popullore për shekuj. Me zbulimin e distilimit me avull, u kuptua se pjesa më e fuqishme shëruese është vaji esencial i tij. Shkencëtarë si Pierre Franchomme dhe Daniel Pénoël kontribuan në kthimin e rigonit në përdorim farmaceutik rreth 30 vjet më parë, pasi për shumë kohë ishte harruar për shkak të zhvillimit të antibiotikëve modernë.
Forma e përdorimit
-
Çaji i rigonit: përdoret kryesisht për lehtësimin e tretjes dhe çrregullimeve të sistemit tretës.
-
Vaji esencial i rigonit: ka përdorim shumë më të gjerë dhe aplikohet kundër:
-
infeksioneve të stomakut nga Helicobacter pylori,
-
infeksioneve të fshikëzës (cistite),
-
infeksioneve të traktit respirator,
-
infeksioneve kërpudhore si Candida.
-
Doza e zakonshme është 75–225 mg, dy deri në tre herë në ditë, gjithmonë në forma farmaceutike të kontrolluara (oleokapsula). Përdorimi i vajit të pastër, të paholluar, është i rrezikshëm, sepse fenolet irritojnë mukozën dhe mund të dëmtojnë indet.
Kujdes dhe këshilla mjekësore
Edhe pse është natyral, rigoni nuk duhet parë si ilaç për vetë-mjekim. Vaji esencial duhet të merret vetëm nën këshillën e profesionistëve, sepse përdorimi i gabuar mund të shkaktojë efekte anësore serioze.
Rigoni mbetet një nga shembujt më të mirë të fuqisë shëruese të natyrës – një bimë që nga kuzhina kalon në laborator dhe në mjekësi, duke u shndërruar në një “antibiotik” natyral me potencial të madh.
