Autoritetet dhe organizatat vendase paralajmërojnë se Rusia ka përshkallëzuar fushatën e saj të ndikimit ndaj Moldavisë në prag të zgjedhjeve parlamentare, duke përdorur një kombinim të mjeteve të njohura — rrjete bot (bots), lajme të rreme, propagandë e lidhur me kishën ortodokse dhe blerje të votave.
Eugen Muravschi, ekspert i organizatës malazeze WatchDog.md, i tha Euronews se Moska po derdh “shuma të mëdha parash” për të ndikuar rezultatin, dhe se blerja e votave paraqet kërcënimin më të madh. “Më shumë para për blerjen e votave, më shumë para për dezinformim, më shumë bot dhe aktivistë online”, tha Muravschi, duke shtuar se kriptomonedhat janë bërë një instrument në rritje krahasuar me fushatat e fundit.
Çfarë mjetesh përdor Moska?
Sipas Muravschit dhe monitorimeve vendase:
-
Rrjetet bot përdoren për të amplifikuar lajmet e rreme, narrativat anti-BE dhe kritikat ndaj qeverisë.
-
Influencerë lokalë në Facebook dhe TikTok angazhohen për të synuar audienca jo-politike (të reja ose apolitike).
-
Urdhërsa të rreme qeveritare (falsifikuar) shpërndahen që të shkaktojnë panik ose debat — për shembull, urdhra të rreme për përdorimin e flamujve ylberi ose materialeve informuese LGBT në shkolla.
-
Përdorimi i temave kulturore dhe fetare — përfshirë nxitjen e frikës për “propagandën LGBT” si argument kundër integrimit në BE.
-
Përhapja e përmbajtjeve që duken si burime perëndimore, por që janë falsifikuar ose paguajnë faqe të huaja për të publikuar propagandë, e më pas ripublikuar në Moldavi për të fituar besueshmëri.
Muravschi thekson se këto mjete nuk janë të reja — ato u përdorën edhe gjatë fushatës presidenciale dhe referendumit të vitit 2024 — por fushata e këtij viti duket më intensive dhe agresive.
“Kali trojan politik” dhe manipulimi i votuesve pro-BE
Një tjetër taktikë që përmend WatchDog.md është krijimi i formacioneve politike që duken pro-evropiane, por kanë lidhje me Moskën. Muravschi përshkroi një koalicion të vetëshpallur “pro-evropian”, i quajtur “Alternativa”, i cili sipas tij përbëhet nga politikanë me lidhje të dokumentuara me Moskën — një manovër për t’i bërë votuesit pro-BE të votojnë për kandidatët pro-rusë.
Roli i Kishës dhe qëndrimi i autoriteteve
Raportimet thonë se priftërinj të Kishës Ortodokse të lidhur me Moskën kanë qenë të përfshirë në aktivitete propagandistike. Komisioni Qendror i Zgjedhjeve në Kishinëv ka paralajmëruar se përfshirja e institucioneve fetare në fushatë është e paligjshme dhe ka kërkuar nga udhëheqësit fetarë që të mos angazhohen në politikë.
Operacionet e sigurisë dhe bastisjet
Autoritetet moldave njoftuan bastisje dhe arrestime në kuadër të një hetimi për një supozuar plan të mbështetur nga Rusia për të nxitur “trazira masive”. Sipas njoftimeve:
-
Janë kryer rreth 250 bastisje, me mbi 100 persona të targetuar në disa qytete.
-
74 persona u mbajtën deri në 72 orë si pjesë e hetimit.
Prokuroria tha se komploti ishte “i koordinuar nga Federata Ruse, përmes elementëve kriminalë”.
Qëllimi i Moskës — rivendosja e ndikimit
Muravschi thotë se qëllimi afatgjatë i Moskës është që të ketë një qeveri besnike në Kishinëv—një qeveri që do t’i shërbente interesave ruse: anashkalim sancionesh, dobësim i mbështetjes për Ukrainën, përforcim i influencës në Rumani dhe mundësi për operacione të tjera destabilizuese (përfshirë përdorimin e Transnistrisë si platformë ushtarake).
Narrativa e Moskës dhe frika e popullsisë
Sipas strategjisë propagandistike që Monitori ka evidentuar: Moska paraqet integrimin në BE si rrezik për vlerat tradicionale dhe si provokim që mund të sjellë konflikt—një mesazh veçanërisht efektiv në një shoqëri konservatore. Për votuesit skeptikë mesazhi është: “Mos provokoni Rusinë, përndryshe do të pësoni si Ukraina.”
Fushata hibride e Rusisë në Moldavi kombinon taktika klasike (dezinformim, përhapje narrativash, përdorim të fesë) me mjete moderne (bots, kriptomonedha, faqe të falsifikuara), dhe synon të ndikojë rezultatin zgjedhor për të rivendosur nivelin e ndikimit rus në rajon. Autoritetet moldave janë vënë në alarm dhe kanë intensifikuar masat e sigurisë, por sfida mbetet e madhe për të ndalur influencën sistematike dhe të financuar që vjen nga jashtë.
