Satelitët Starlink të SpaceX po dalin nga orbita më shpejt se kurrë, duke ngritur shqetësime për mbeturinat hapësinore dhe sigurinë. Sipas gjurmuesve të hapësirës, deri në katër satelitë Starlink digjen në atmosferë çdo ditë.
Jonathan McDowell, astronom në Qendrën Harvard-Smithsonian për Astrofizikë, tha për EarthSky se vitin e kaluar është regjistruar një mesatare prej një deri në dy satelitësh Starlink që dalin nga orbita çdo ditë. Ai paralajmëron se ky numër mund të rritet në rreth pesë në ditë, pasi SpaceX vazhdon të zgjerojë rrjetin e saj global satelitor.
SpaceX, themeluar në vitin 2002 nga Elon Musk, është një nga kompanitë kryesore të industrisë hapësinore, duke zhvilluar raketa të ripërdorshme dhe duke ndërtuar rrjetin Starlink, i cili sot përbën pjesën më të madhe të aktivitetit të deorbitimit të satelitëve. Musk zotëron rreth 42% të aksioneve të SpaceX, me një vlerë rreth 140 miliardë dollarë sipas tregut privat.
Videot që tregojnë satelitët duke u djegur në atmosferë kanë qarkulluar në mediat sociale, duke shkaktuar shqetësim për publikun mbi mundësinë e rreziqeve për njerëzit në Tokë. Aktualisht, rreth 20,000 objekte gjurmohen në orbitën e ulët të Tokës, përfshirë 12,000 satelitë funksionalë, prej të cilëve 8,500 i përkasin Starlink.
Djegie e ndritshme, jo e rrezikshme
Shkencëtarët theksojnë se rihyrjet e kontrolluara të Starlink nuk përbëjnë kërcënim. Problem mbetet mbeturinat hapësinore jo të kontrolluara, si satelitët e çaktivizuar apo fazat e raketave, të cilat mund të arrijnë Tokën pa u djegur plotësisht.
“Çdo disa muaj ka një raport për një pjesë të pajisjeve hapësinore që përfundon në tokë si mbeturina,” tha Dr. McDowell. “Derisa deri tani kemi qenë me fat, nuk mund të themi se kjo do të zgjasë përgjithmonë.”
Efektet në atmosferë
Shkencëtarët gjithashtu shqyrtojnë pasojat më delikate të djegieve të satelitëve, si grimcat e oksidit të aluminit të lëshuara gjatë rihyrjes, të cilat mund të ndikojnë në kiminë dhe temperaturën e atmosferës së sipërme. Modelet e hershme sugjerojnë se efektet afatgjata mund të jenë më të rëndësishme sesa besohej më parë.
“Ky kërkim është në zhvillim, dhe nëse rezulton se po shkaktojmë dëme atmosferës, do të duhet të rimendojmë strategjitë e asgjësimit,” tha Dr. McDowell.
Një fenomen vizual
Për momentin, djegia e satelitëve Starlink në qiell mbetet më shumë një fenomen vizual sesa një rrezik sigurie. Por shkencëtarët paralajmërojnë se biseda për pasojat e këtyre satelitëve sapo ka filluar, veçanërisht me rritjen e numrit të satelitëve në orbitë.
