SHBA-të janë më afër se kurrë shpërbërjes së Google, në një proces gjyqësor që mund të ndikojë ndjeshëm peizazhin global të teknologjisë. Vendimi i një gjykate federale në Distriktin e Kolumbisë pritet brenda pak ditësh dhe mund të detyrojë kompaninë të shkëpusë shfletuesin Chrome, pas gjetjes së vitit 2024 se Google mban një monopol të paligjshëm në tregun e kërkimit.
Një masë e tillë do të përbënte precedent të paprecedentë në SHBA, ndërsa në Bruksel – ku BE po shqyrton fazën përfundimtare të një rasti antitrust kundër dominimit të Google – do të shihej si një hap i rëndësishëm drejt balancimit të tregut. Sipas ekspertëve, një ndarje e imponuar nga gjykata amerikane do të ushtronte presion mbi Komisionin Evropian për të përshtatur qasjen e tij ndaj Big Tech.
“Një ndarje amerikane do të ishte një fitore edhe për BE-në”, tha Aurelien Portuese, profesor i së drejtës së konkurrencës në Universitetin George Mason, duke shtuar se kjo do të nxiste Brukselin të harmonizonte rregullat me realitetin e ri tregtar.
Pritjet në Bruksel
Komisionerja e atëhershme e konkurrencës, Margarethe Vestager, pati tronditur industrinë kur në vitin 2023 propozoi ndarjen e Google për abuzim me dominimin në teknologjinë e reklamave. Megjithëse vendimi mbetet i pezulluar, ekspertët theksojnë se klima gjeopolitike ka ndryshuar: me një administratë amerikane që mbron kompanitë e saj nga ndërhyrjet e huaja, BE-ja është në një pozitë të vështirë.
“Një ndarje e Google mund të vijë vetëm nga SHBA-ja”, theksoi Christian Kroll, CEO i motorit gjerman të kërkimit Ecosia, duke nënvizuar kufizimet e Evropës përballë gjigantëve amerikanë të teknologjisë.
Chrome, pasuria e artë
Vendimi i pritshëm mund të përfshijë edhe detyrimin për Google që të shesë Chrome, ose të anulojë kontratat shumëmiliardëshe me Apple e Samsung. Sipas analistëve, një Chrome i pavarur mund të bëhet një nga kompanitë më të vlefshme në botë. Startup-i i inteligjencës artificiale Perplexity AI ka ofruar tashmë 34.5 miliardë dollarë për blerjen e tij, edhe pse ekspertët e quajnë ofertën “të papërfillshme” krahasuar me vlerën reale.
Megjithatë, ekzistojnë shqetësime serioze për pasojat në treg. Sipas kritikëve, një shitje e detyruar mund të dëmtojë standardet e uebit dhe të rrezikojë mbijetesën e shfletuesve të pavarur si Mozilla.
Google reagon
Google e ka cilësuar propozimin e Departamentit të Drejtësisë si “të pashembullt dhe të dëmshëm” për konsumatorët. “Njerëzit nuk e përdorin Google sepse janë të detyruar, por sepse duan”, deklaroi Lee-Anne Mulholland, zëvendëspresidente e çështjeve rregullatore në kompani.
Ndërkohë, Evropa mbetet në pritje. Sipas analistëve, edhe pse BE ka qenë shpesh në vijë të parë në çështjet e rregullimit të Big Tech, këtë herë roli i saj mund të kufizohet në vëzhgimin e një beteje që po zhvillohet në gjykatat amerikane.
