Superkompjuter i epokës së inteligjencës artificiale, “Nexus” do të përshpejtojë kërkimin shkencor amerikan me kapacitete që tejkalojnë çdo standard të mëparshëm. Me 400 kuadrilion operacione në sekondë, ai do të jetë ndër më të shpejtit në botë – i aftë të llogarisë më shpejt se të gjithë njerëzit e planetit së bashku.
Projekti: 20 milionë dollarë për të revolucionarizuar shkencën
I zhvilluar nga Georgia Tech në bashkëpunim me Qendrën Kombëtare për Aplikacione Superkompjuterike (NCSA) në Universitetin e Illinois Urbana-Champaign, projekti ka siguruar financim prej 20 milionë dollarësh nga Fondacioni Kombëtar i Shkencës (NSF). Puna për ndërtimin e sistemit pritet të përfundojë në pranverën e vitit 2026.
Presidenti i Georgia Tech, Ángel Cabrera, tha se ky është një hap gjigant për kërkimin në SHBA:
“Është e përshtatshme që jemi përzgjedhur për të pritur këtë superkompjuter të ri, që do të nxisë një valë të re inovacioni të përqendruar në IA në të gjithë vendin.”
Çfarë ofron Nexus?
-
400 kuadrilion operacione në sekondë (400 petaflop/s)
-
330 terabajt memorie RAM
-
10 petabajt memorie flash, që i korrespondon rreth 10 miliardë pako letre
-
Infrastrukturë për përdorues nga gjithë SHBA, jo vetëm qendrat kryesore shkencore
-
Ndërfaqe miqësore për përdoruesit, për të lehtësuar aksesin në mjetet e avancuara të IA-së
Kjo sasi e të dhënave mund të imagjinohet si një grumbull letre që arrin deri në 500,000 kilometra lartësi – mjaftueshëm për të arritur nga Toka në Hënë dhe një të tretën e rrugës së kthimit.
Për çfarë do të përdoret?
Nexus është projektuar për sfida të mëdha globale, përfshirë:
-
zbulimin e barnave të reja,
-
kërkimin për energji të pastër,
-
modelimin e klimës,
-
zhvillimin e robotikës,
-
simulime të avancuara për shkencë dhe inxhinieri.
“Qasja e re e sistemit Nexus, që përzien shërbimet shkencore të vazhdueshme me informatikën tradicionale me performancë të lartë, do të përshpejtojë zbulimin shkencor,” tha Katie Antypas, drejtoreshë në NSF.
Qasja dhe ndikimi kombëtar
Ndryshe nga shumë superkompjuterë të tjerë të kufizuar për elita kërkimore, Nexus është projektuar për të demokratizuar qasjen në inteligjencën artificiale. Studiues nga të gjitha shtetet e SHBA-së do të mund të aplikojnë për përdorim përmes NSF-së. Deri në 10% e kapacitetit do të rezervohet për kërkime në kampusin e Georgia Tech.
“Ky superkompjuter do të ndihmojë në barazimin e fushës së lojës,” tha Suresh Marru, drejtori i qendrës së re për IA në Shkencë dhe Inxhinieri (ARTISAN). “Qëllimi është ta bëjmë IA-në më të disponueshme dhe më të thjeshtë për t’u përdorur.”
Pritshmëritë: një valë zbulimesh të reja
Duke u mbështetur në përvojën nga projektet paraardhëse si HIVE dhe qendra e të dhënave CODA, Georgia Tech synon që Nexus të bëhet një ndër pikat kyçe për kërkimin shkencor në SHBA.
“Me Nexus, Georgia Tech i bashkohet ligës së qendrave akademike të superkompjuterëve,” deklaroi Srinivas Aluru, Profesor i Regents. “Ky është kulmi i viteve të tëra përkushtimi dhe vizioni.”
Nexus përfaqëson jo vetëm një kapacitet të ri teknologjik, por një filozofi të re për kërkimin shkencor: më shumë akses, më shumë bashkëpunim dhe më shumë zbulime që presin të bëhen.
