Dhjetë shtete të rajonit Adriatiko-Jonian kanë lëshuar një deklaratë të përbashkët ku theksojnë rëndësinë strategjike të zgjerimit të Bashkimit Evropian në Ballkanin Perëndimor, duke e cilësuar atë si një hap vendimtar për paqen, sigurinë, stabilitetin dhe prosperitetin në rajon.
Deklarata u bë publike pas takimit vjetor të mbajtur në ishullin grek të Kretës, në kuadër të Strategjisë së BE-së për Rajonin Adriatiko-Jonian (EUSAIR). Në këtë takim morën pjesë shtetet anëtare të BE-së – Kroacia, Greqia, Italia dhe Sllovenia – si dhe vendet kandidate për anëtarësim: Mali i Zi, Serbia, Bosnja dhe Hercegovina, Maqedonia e Veriut dhe Shqipëria, së bashku me mikroshtetin San Marino.
“Zgjerimi i BE-së është një investim gjeostrategjik për të ardhmen e rajonit. Ai garanton paqe afatgjatë, siguri të qëndrueshme dhe zhvillim të përbashkët ekonomik dhe shoqëror,” thuhet në deklaratën e përbashkët, të nënshkruar nga përfaqësues të lartë të punëve të jashtme, çështjeve evropiane dhe fondeve të BE-së.
Përmes EUSAIR-it, i cili është krijuar dhjetë vjet më parë, shtetet pjesëmarrëse bashkëpunojnë në fusha kyçe si turizmi, transporti, mbrojtja e mjedisit, çështjet detare, zhvillimi ekonomik dhe aspektet sociale. Ky mekanizëm i bashkëpunimit synon ndërtimin e besimit dhe dialogut në rajon, duke adresuar sfida të përbashkëta si ndotja e mjedisit, ruajtja e trashëgimisë kulturore dhe largimi i të rinjve drejt vendeve të Perëndimit.
Brukseli, përmes këtij bashkëpunimi, luan një rol këshillues, duke i ndihmuar vendet kandidate në përgatitjen për anëtarësim përmes fondeve dhe praktikave të BE-së që aplikohen tashmë në shtetet anëtare.
“Ne nxisim vendet kandidate që të përshpejtojnë reformat e brendshme, të promovojnë pajtimin, dialogun politik, bashkëpunimin rajonal dhe marrëdhëniet e mira fqinjësore, në mënyrë që të ecin përpara drejt anëtarësimit të plotë në BE,” thuhet më tej në deklaratë.
Në këtë takim gjithashtu u mirëprit vendimi që zgjerimi i BE-së të përfshihet si një temë horizontale në kuadër të EUSAIR-it, çka tregon përkushtimin e vendeve ndaj procesit të integrimit evropian.
Gjatë këtij takimi, Maqedonia e Veriut mori presidencën njëvjeçare të EUSAIR-it nga Greqia, duke konfirmuar angazhimin e saj në këtë nismë që nga aderimi në vitin 2020.
Shtetet pjesëmarrëse kujtuan gjithashtu deklaratën historike të Këshillit Evropian në Samitin e Selanikut të vitit 2003, ku u theksua se e ardhmja e Ballkanit Perëndimor është në Bashkimin Evropian. Kjo perspektivë mbetet një gur themeli për politikat e rajonit dhe përpjekjet e vazhdueshme drejt integrimit.
