Pasivizimi i adresave është një proces administrativ që ka prekur shumë qytetarë në disa komuna të Serbisë, përfshirë Bujanocin, Preshevën dhe Medvegjën. Ndërsa mund të duket si një veprim rutinë administrativ, pasivizimi i adresave ka efektet e tij serioze. Ata që janë të pasivizuar nga ky proces janë të privuar nga një sërë të drejtash themelore, që janë të domosdoshme për një qytetar aktiv dhe të përfshirë në shoqëri. Kjo ka ndikuar gjithashtu në uljen e përfaqësimit të komunitetit shqiptar në proceset zgjedhore dhe vendimmarrëse, duke shkaktuar një pasiguri dhe mungesë mbrojtjeje ligjore për shumë individë.
Çka është në esencë pasivizmi?
Pasivizimi i adresave është një procedurë ligjore që ndodh kur individët nuk janë të regjistruar më si banorë të një adrese të caktuar për një periudhë të gjatë kohe. Ky proces mund të ndodhë për arsye të ndryshme, përfshirë mosregjistrimin e qëndrimit të përhershëm, lëvizjet e individëve ose emigrimin. Sidoqoftë, pasivizimi ka pasoja shumë të rënda për ata që janë të prekur, pasi i privon ata nga të drejtat që lidhen drejtpërdrejt me statusin e qytetarëve.
Cilat të drejta humbin qytetarët me adresa të pasivizuara?
Të drejtat që humbin qytetarët që preken nga pasivizimi janë të shumta dhe të rëndësishme për jetën e tyre të përditshme.
Humbja e vendbanimit: Pasivizimi i adresës e privon qytetarin nga statusi i tij si banor i ligjshëm në Serbi. Kjo krijon pasiguri të madhe për individin, pasi ai nuk mund të konsiderohet më si pjesë e regjistrit të popullsisë dhe mund të ketë vështirësi në gjetjen e një vendi të ligjshëm për të jetuar.
Humbja e të drejtave civile: Të pasivizuarit humbin mundësinë për të përfituar nga të drejtat dhe shërbimet që ofron shteti për qytetarët e tij. Kjo përfshin të drejtat për të angazhuar në aktivitete civile, siç janë punësimi dhe përfitimi nga shërbimet sociale dhe shtetërore.
Humbja e mundësisë për përditësimin e dokumenteve zyrtare: Kur një individ pasivizohet, ai humb mundësinë për të përditësuar dokumentet e tij të identifikimit, si letërnjoftimin dhe pasaportën. Kjo pengon udhëtimin e lirë dhe pjesëmarrjen në aktivitete të tjera ligjore, siç janë procedurat gjyqësore, edukimi dhe punësimi.
Humbja e patent shoferit dhe të drejtave të lidhura me të: Pa një adresë të regjistruar, qytetari humb të drejtën për të marrë patent shoferin, një dokument i domosdoshëm për lëvizjen e lirë dhe për pjesëmarrjen në aktivitete e vozitjes. Kjo i bën qytetarët e pasivizuar ligjërisht të paaftë për të realizuar aktivitete që kërkojnë njohjen e statusit të tyre ligjor.
Humbja e të drejtës për të regjistruar pronën: Pasivizimi pengon individët të regjistrojnë pasuritë e tyre, qoftë të luajtshme apo të paluajtshme. Pa një adresë të regjistruar, qytetarët nuk mund të bëjnë transaksione të ligjshme lidhur me pasuritë e tyre, duke përfshirë shitjen, blerjen dhe trashëgiminë e pronës. Ky është një ndikim i madh për ata që duan të zhvillojnë veprimtari ekonomike dhe të realizojnë investime.
Humbja e mundësisë për shërbime shëndetësore dhe sociale: Të pasivizuarit janë të privuar nga mundësia për të përfituar nga shërbimet shëndetësore dhe ato sociale, që janë të domosdoshme për mirëqenien e individëve. Kjo mund të shkaktojë pasiguri dhe vështirësi për ata që kanë nevojë për mbështetje në raste të ndryshme, si sëmundje ose situata emergjente.
Humbja e të drejtës për të votuar dhe për t’u zgjedhur: Ndikimi më i drejtpërdrejtë dhe më serioz është humbja e të drejtës për të votuar dhe për t’u zgjedhur në zgjedhjet lokale dhe ato nacionale. Pasivizimi i adresës çon në përjashtimin nga proceset zgjedhore, duke reduktuar ndjeshëm mundësinë për përfaqësim të drejtë dhe për angazhim në proceset vendimmarrëse që ndikojnë jetën e përditshme të qytetarëve.
