Në një përparim të papritur dhe të shpejtë, rebelët sirianë arritën të marrin kontrollin e kryeqytetit Damask, duke rrëzuar regjimin e presidentit Bashar al-Assad, 13 vjet pas fillimit të luftës civile në vend. Ky avancim erdhi pas një serie operacionesh të organizuara nga grupi rebel Hayat Tahrir al-Sham (HTS) dhe aleatët e tij, të cilët në vetëm dy javë kapën disa qytete të mëdha të Sirisë.
Me kolona automjetesh dhe motoçikletash, rebelët përdorën një autostradë kyçe veri-jug për të avancuar pa rezistencë deri në Damask. Ky zhvillim historik shënoi fundin e një dinastie që sundoi Sirinë për dekada, por e ardhmja e vendit mbetet e pasigurt.
Avancimi i shpejtë i rebelëve
Fushata filloi me pushtimin e qytetit të dytë më të madh të vendit, Aleppo, në fund të nëntorit. Pas kësaj, rebelët vazhduan të lëviznin në jug, duke marrë kontrollin e qytetit të Hama javën e kaluar dhe më pas të Homsit. Kryeqyteti Damask ra në fundjavë, duke vulosur rënien e regjimit të Assadit.
Megjithatë, ndërsa grupi HTS kontrollon qytetet kryesore të Sirisë, vendi mbetet i fragmentuar, me territore nën kontrollin e grupeve të ndryshme rebele dhe milicive lokale.
Konflikti i brendshëm mes rebelëve
Edhe pse rrëzimi i regjimit të Assadit është pritur me entuziazëm nga shumë sirianë, mosmarrëveshjet mes grupeve rebele paraqesin sfida për të ardhmen e vendit. Në veri të Sirisë, përplasjet midis forcave të mbështetura nga Turqia dhe grupeve kurde kanë shkaktuar tensione të mëtejshme. Në qytetin Manbij, luftimet vazhdojnë në disa lagje, ndërsa fraksionet konkurrente përpiqen të forcojnë kontrollin.
Përfshirja e fuqive rajonale dhe ndërkombëtare
Fuqitë rajonale dhe ndërkombëtare kanë luajtur një rol vendimtar në konfliktin sirian. Turqia, disa shtete arabe të Gjirit dhe fuqitë perëndimore kanë mbështetur grupe të ndryshme opozitare. Ndërkohë, lëvizja Hezbollah nga Libani, e mbështetur nga Irani, ka luftuar përkrah ushtrisë siriane, por është dobësuar nga përplasjet me Izraelin.
Izraeli, i shqetësuar nga ndikimi i Iranit në Siri, ka intensifikuar sulmet ajrore kundër caqeve të regjimit dhe të dyshuara për armë kimike dhe raketa. Lartësitë e Golanit, një zonë strategjike që Izraeli pushtoi në vitin 1967 dhe aneksoi në 1981, mbeten një pikë tensioni.
E ardhmja e Sirisë mbetet e pasigurt
Pavarësisht përparimit të rebelëve dhe rrëzimit të regjimit, gjetja e një konsensusi për qeverisjen e vendit mbetet sfidë. Siria është tani një mozaik grupesh të ndryshme që kontrollojnë pjesë të veçanta të territorit, ndërsa popullsia e saj prej rreth 22 milionë banorësh përballet me pasiguri të mëdha.
Në mes të trazirave, rebelët përballen me një dilemë: të ndërtojnë një qeveri të re që përfaqëson të gjitha grupet dhe të përballojnë presionin nga fuqitë rajonale dhe ndërkombëtare. Ajo që mbetet e qartë është se pas një dekade luftë dhe vuajtjesh, Siria po hyn në një kapitull të ri të pasigurt dhe të paqartë.
