Asistenti i profesorit të inxhinierisë ajrore në Universitetin e Kalifornisë, Sameh Eisa, po udhëheq një projekt inovativ për zhvillimin e një droni të frymëzuar nga një prej zogjve më të aftë në fluturim: albatrosi.
Me një hapje krahësh prej rreth 3.3 metrash, albatrosët janë të njohur për aftësinë e tyre për të përshkruar distanca të mëdha pa i rrahur krahët – një teknikë që i ndihmon të qëndrojnë në ajër për orë të tëra duke shfrytëzuar vetëm erën.
Eisa ka siguruar një grant prej 700 mijë dollarësh nga Agjencia e Projekteve të Kërkimit të Avancuar të Mbrojtjes (DARPA) për të ndërtuar dronë që imitojnë këto teknika të fluturimit dinamik, duke aplikuar parimet e biomimetikës – shkencës që merr modele nga natyra për zgjidhje teknologjike.
Si fluturojnë albatrosët pa lodhje?
Albatrosët fluturojnë duke përdorur një teknikë të quajtur fluturim dinamik, ku rrisin lartësinë duke fluturuar kundër erës dhe më pas rrëshqasin me të për të fituar shpejtësi. Ky cikël përsëritet vazhdimisht dhe u lejon të ruajnë energjinë për fluturime të gjata.
“Ata po zgjidhin një problem kompleks optimizimi në kohë reale, gjë që edhe kompjuterët më të avancuar e kanë të vështirë ta bëjnë,“ tha Eisa. “Është si të shikosh një ekuacion të ndërlikuar që zgjidhet natyrshëm, me elegancë.”
Nga zogjtë tek dronët autonomë
Ekipi i Eisa-s po ndërton një sistem kontrolli që imiton këtë aftësi të albatrosëve për të reaguar në kohë reale ndaj ndryshimeve në shpejtësinë dhe drejtimin e erës. Kjo teknologji synon të rrisë ndjeshëm efikasitetin energjetik të dronëve dhe të zgjasë kohëzgjatjen e fluturimit pa nevojë për motorë të fuqishëm apo karikim të shpeshtë.
“Nëse një dron mund të kuptojë drejtimin e erës dhe të përshtatë këndin e sulmit si një albatros, atëherë mund të fluturojë më gjatë, më lirë dhe më qëndrueshëm,” theksoi ai.
Sfidat dhe potenciali industrial
Një ndër sfidat kryesore është zhvillimi i kontrolleve autonome të fluturimit që janë në gjendje të interpretojnë informacionin atmosferik në kohë reale, pa mbështetjen e infrastrukturës së jashtme.
Zhvillimi i kësaj teknologjie po bëhet në bashkëpunim me partnerët industrialë të DARPA-s, të cilët do ta testojnë efikasitetin e dronëve biomimetikë në krahasim me modelet tradicionale.
Inxhinieri e frymëzuar nga miliona vjet evolucion
“Fluturimi është një nga ëndrrat e përjetshme të njerëzimit, sepse është një aftësi që nuk e zotërojmë. Prandaj, e shohim natyrën si një burim të pashtershëm inspirimi,” shtoi Eisa. “Natyra e ka optimizuar fluturimin për miliona vjet. Nëse ne mund të mësojmë prej saj, kjo është inxhinieri në formën më të mirë të saj.”
