Një ekip ndërkombëtar studiuesish ka zbuluar një mënyrë të re për të hetuar marrëdhënien midis mekanikës kuantike dhe gravitetit, duke përdorur rrjete kuantike për të analizuar ndikimin e hapësirë-kohës së lakuar në sistemet kuantike. Ky zhvillim përfaqëson një përpjekje të guximshme për të ndërtuar urën e munguar midis Teorisë së Përgjithshme të Relativitetit të Albert Ajnshtajnit dhe botës misterioze të grimcave subatomike.
Rrjetet kuantike: Jo vetëm për internetin e së ardhmes
Në një punim të botuar së fundmi në revistën PRX Quantum, studiuesit Igor Pikovski (Instituti i Teknologjisë Stevens), Jacob Covey (Universiteti i Illinois) dhe Johannes Borregaard (Universiteti i Harvardit), prezantuan një protokoll eksperimental që përdor rrjete kuantike për të simuluar ndërveprimet midis gravitetit dhe efekteve kuantike.
“Ndërveprimi midis teorisë kuantike dhe gravitetit është një nga problemet më sfiduese dhe më intriguese në fizikë sot,” u shpreh Pikovski në një deklaratë për shtyp. “Rrjetet kuantike do të na ndihmojnë të testojmë këtë ndërveprim për herë të parë përmes eksperimenteve reale.”
Ekipi përdori gjendje të ngatërruara të quajtura “gjendje W” për të demonstruar se efektet kuantike mund të përçohen nëpër nyje të rrjetit kuantik, duke regjistruar ndërhyrjen midis këtyre sistemeve në mënyrë të kontrolluar dhe të maturueshme.
A ndikon graviteti në ligjet e mekanikës kuantike?
Një nga pyetjet themelore që kërkohet të adresohet është: A mund të ndryshojë graviteti mënyrën se si funksionon mekanika kuantike? Deri më tani, këto dy fusha të fizikës kanë qëndruar të ndara në aplikim – relativiteti për objekte të mëdha dhe mekanika kuantike për botën mikroskopike.
“Ne supozojmë se teoria kuantike është universale, por nuk jemi të sigurt,” tha Pikovski. “Disa teori sugjerojnë se graviteti mund të ndikojë ndjeshëm në funksionimin e mekanikës kuantike – dhe tani, me teknologjinë kuantike, ne mund ta testojmë këtë për herë të parë.”
Impakt i dyfishtë: Nga interneti kuantik te fizika e universit
Ndërsa rrjetet kuantike po përgatiten të bëhen bazë për internetin ultra të sigurt të së ardhmes, ato po shfaqen gjithashtu si instrumente të fuqishme për eksplorimin e pyetjeve më të thella në fizikë. Ekipi hulumtues vlerëson se teknologjitë si teleportimi kuantik dhe çiftet Bell të ngatërruara në vargjet atomike do të jenë çelësi për të testuar teoritë në hapësirë-kohë të lakuar – një fushë që deri tani ishte e paarritshme për informatikën klasike.
Ky hulumtim i vendos rrjetet kuantike në qendër të një paradigme të re shkencore, ku teknologjia e së ardhmes shërben jo vetëm për qëllime praktike si komunikimi, por edhe për zhbërjen e mistereve të universit, duke e shtyrë përpara kufirin e dijes njerëzore.
