Një seri inkursionesh misterioze me dronë dhe shkeljesh të hapësirës ajrore nga avionë luftarakë rusë kanë ngritur shqetësime se Kremlini mund të jetë duke testuar gatishmërinë mbrojtëse të NATO-s. Këto zhvillime vijnë në prag të takimit të ministrave të mbrojtjes të aleancës, që pritet të mbahet të mërkurën, me synimin për të garantuar më shumë mbështetje ushtarake për Ukrainën — në një kohë kur furnizimet me armë dhe municione kanë pësuar rënie të ndjeshme.
Sipas burimeve diplomatike, në agjendë pritet të diskutohet edhe propozimi për heqjen e kufizimeve mbi përdorimin e avionëve dhe pajisjeve ushtarake të NATO-s, me qëllim forcimin e mbrojtjes së kufirit lindor ndaj Rusisë, Bjellorusisë dhe Ukrainës.
Disa udhëheqës perëndimorë kanë akuzuar Moskën për zhvillimin e një “lufte hibride” në Evropë — diçka që Rusia e mohon. Ndërkohë, ofensiva ushtarake e saj po përqendrohet sërish në rrjetin energjetik të Ukrainës, me objektiv çaktivizimin e furnizimit me energji elektrike përpara dimrit, duke lënë miliona civilë pa ngrohje dhe ujë të rrjedhshëm.
Të dhënat e Institutit Kiel të Gjermanisë tregojnë se ndihma ushtarake perëndimore për Ukrainën ka rënë me 43% gjatë korrikut dhe gushtit krahasuar me gjysmën e parë të vitit. Edhe pse disa shtete, si Danimarka, Holanda, Norvegjia dhe Suedia, kanë blerë armë amerikane për Kievin përmes skemës PURL (Lista e Kërkesave të Prioriteteve për Ukrainën), pjesëmarrja e vendeve të tjera, përfshirë Italinë dhe Spanjën, mbetet minimale.
Një diplomat i lartë i NATO-s paralajmëroi se “nëse Ukraina bie, shpenzimet e mbrojtjes do të jenë shumë më të larta se 5% e PBB-së”, duke theksuar nevojën për një ndarje më të drejtë të barrës midis anëtarëve të aleancës.
Në anën tjetër, Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Mark Rutte, ka kërkuar heqjen e kufizimeve kombëtare që pengojnë përdorimin fleksibël të pajisjeve ajrore për mbrojtjen e hapësirës ajrore të NATO-s. Ai deklaroi se “kufizimet aktuale po na bëjnë më pak efektivë”.
Operacioni ajror “Eastern Sentry”, i ngritur muajin e kaluar pas depërtimit të dronëve rusë në hapësirën ajrore të Polonisë, është vetëm një nga tre operacionet aktive të mbrojtjes në krahun lindor të aleancës. NATO po kërkon të unifikojë këto operacione për të siguruar një mburojë ajrore të përbashkët dhe reagim të shpejtë ndaj çdo kërcënimi.
