Shtëpia e Bardhë po shqyrton mundësinë që në takimin e planifikuar mes presidentit amerikan Donald Trump dhe homologut rus Vladimir Putin, të ftohet edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, duke hapur mundësinë për një samit trepalësh. Takimi, i parashikuar të mbahet këtë të premte në Alaska, pritet të fokusohet te e ardhmja e konfliktit në Ukrainë.
Samiti ka shkaktuar polemika të ashpra brenda dhe jashtë SHBA-së. Ish-këshilltari i sigurisë kombëtare, John Bolton, e ka cilësuar vendimin për ta mbajtur takimin në territor amerikan si “fitore për rusët”, duke sugjeruar se vendi më i përshtatshëm do të ishte Moska.
Edhe partnerët europianë kanë shprehur pakënaqësi, duke kërkuar sqarime mbi propozimet e Putinit për një armëpushim. Fillimisht, Moska ishte përfolur se do të tërhiqej nga disa zona në jug të Zaporizhias dhe Khersonit në këmbim të kontrollit të plotë të Donetskut. Por, sipas burimeve diplomatike, oferta e vetme aktuale mbetet tërheqja e njëanshme e Ukrainës nga Donetsku – një propozim i refuzuar menjëherë nga Zelensky dhe i kritikuar nga BE-ja, e cila ka nisur hartimin e një kundërpropozimi që garanton “mbështetje të plotë për Kievin”.
Megjithatë, mbeten të pazgjidhura çështje kyçe si garancitë e sigurisë për Ukrainën dhe e ardhmja e aseteve ruse të ngrira. Putin thuhet se nuk e dëshiron praninë e Zelenskyt në samit, por Trump ka sinjalizuar se do ta takojë atë pas përfundimit të bisedimeve dypalëshe.
Moska ka hedhur poshtë kritikat europiane, duke akuzuar disa vende për “përpjekje për të minuar takimin” përmes provokimeve dhe dezinformatave. Vendndodhja e samitit – ende e paqartë brenda Alaskës – u bë publike nga vetë Trump në rrjetin e tij social Truth, duke e cilësuar si një “rast historik”. Ky do të jetë takimi i parë ballë për ballë mes liderëve të SHBA-së dhe Rusisë që nga qershori 2021, kur Joe Biden u takua me Putinin në Gjenevë.
Samiti në Alaska rikthen edhe precedentët e lartë diplomatikë të territorit, ku në vitin 2021 Biden priti presidentin kinez Xi Jinping në Anchorage.
Mbështetësit e takimit, përfshirë senatorët Marco Rubio dhe Lindsey Graham, argumentojnë se një dialog i drejtpërdrejtë me Putinin mund të hapë rrugën për fundin e luftës. “Nëse marrëveshja nuk është e pranueshme, Trump do të largohet, ashtu siç bëri Reagan,” deklaroi Graham.
