Presidenti amerikan, Donald Trump, ka deklaruar se Shtetet e Bashkuara kanë nevojë për kontrollin e Grenlandës, duke theksuar rëndësinë strategjike të ishullit Arktik për sigurinë ndërkombëtare. Komentet e tij u bënë gjatë një bisede me Sekretarin e Përgjithshëm të NATO-s, Mark Rutte, në Shtëpinë e Bardhë të enjten.
Trump e shprehu nevojën për kontrollin e Grenlandës, duke shtuar se kjo ishte esenciale jo vetëm për sigurinë, por edhe për ruajtjen e interesave të SHBA-së në rajon. “E dini, Mark, ne kemi nevojë për këtë për sigurinë ndërkombëtare, jo vetëm për sigurinë – ndërkombëtare. Ne kemi shumë lojtarë tanë të preferuar që lundrojnë nëpër bregdet dhe duhet të jemi të kujdesshëm,” tha Trump, duke iu drejtuar Rutte.
Në lidhje me një mundësi të mundshme për aneksim të Grenlandës, Trump tha: “Epo, unë mendoj se do të ndodhë”. Sipas tij, kontrolli i Grenlandës do të rrisë ndikimin e SHBA-së në rajonin e Arktikut, ku shtete të tilla si Rusia dhe Kina kanë forcuar praninë e tyre.
Nga ana e tij, Rutte u distancua nga çdo diskutim mbi mundësinë e aneksimit të ishullit, duke theksuar se nuk donte të përfshinte NATO-n në këtë çështje dhe se do të qëndronte jashtë debatit.
Reagimi i Grenlandës ndaj propozimit të Trump
Komentet e Trump shkaktuan një reagim të menjëhershëm nga kryeministri në largim i Groenlandës, Mute Egede, i cili e quajti të papranueshëm propozimin e presidentit amerikan. “Presidenti i SHBA-së ka transmetuar edhe një herë mendimin për të na aneksuar,” tha Egede në një postim në Facebook. “Mjaft është mjaft.” Ai shtoi se do të kërkonte të thërriste një takim të liderëve të partive për të refuzuar së bashku këtë propozim.
Gjithashtu, Jens-Frederik Nielsen, kreu i partisë pro-biznesit të Groenlandës, Demokraatit, e cila fitoi zgjedhjet parlamentare të Groenlandës këtë javë, shprehu kundërshtimin ndaj komenteve të Trump. “Deklarata e Trump është e papërshtatshme dhe vetëm tregon edhe një herë se ne duhet të qëndrojmë së bashku në situata të tilla,” shkroi Nielsen në Facebook.
Pozita politike e Grenlandës dhe lidhjet me Danimarkën
Grenlanda, e cila është pjesë e Mbretërisë së Danimarkës, ka fituar autonomi të konsiderueshme që nga viti 2009, duke marrë kontroll mbi shumicën e çështjeve të brendshme. Megjithatë, ishulli mbetet i varur financiarisht nga Danimarka, ndërsa çështjet e jashtme dhe mbrojtja drejtohen nga qeveria daneze.
Sipas sondazheve të fundit, shumica e groenlandezëve mbështesin pavarësinë nga Danimarka, por jo aneksimin nga Shtetet e Bashkuara, duke theksuar se mbeten të angazhuar për ruajtjen e sovranitetit të ishullit.
