Presidenti i Shteteve të Bashkuara, Donald Trump, ka njoftuar të hënën planet për organizimin e një samiti ballë për ballë mes presidentit rus Vladimir Putin dhe atij ukrainas Volodymyr Zelenskyy, si pjesë e përpjekjeve për t’i dhënë fund luftës që ka nisur pas pushtimit rus të Ukrainës në shkurt të vitit 2022.Trump prezantoi idenë e tij gjatë pritjes së Zelenskyy-t dhe liderëve të lartë evropianë, mes tyre presidentin francez Emmanuel Macron dhe kryeministrin britanik Keir Starmer. Ai tha se kishte zhvilluar një bisedë telefonike me Putinin dhe kishte nisur “përgatitjet për një samit trepalësh” mes tij, Zelenskyy-t dhe liderit rus.
Në platformën e tij Truth Social, Trump e cilësoi këtë si “një hap shumë të hershëm, por të rëndësishëm” drejt paqes, duke shtuar se “Zëvendëspresidenti JD Vance, Sekretari i Shtetit Marco Rubio dhe i Dërguari Special Steve Witkoff po koordinojnë me Rusinë dhe Ukrainën”.Kancelari gjerman Friedrich Merz dhe Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte konfirmuan se Putin ishte shprehur i hapur për një takim dypalësh, megjithëse pa përcaktuar ende datën dhe vendin.
Nga ana tjetër, Zelenskyy e quajti takimin me Trump një “bisedë shumë të mirë” dhe u shpreh se është “gati të takohet kokë më kokë me Putinin”.
Moska nuk dha një konfirmim zyrtar, por agjencia shtetërore TASS citoi ndihmësin e Kremlinit, Yuri Ushakov, i cili tha se Putin dhe Trump mbështesin vijimin e bisedimeve të drejtpërdrejta mes delegacioneve ruse dhe ukrainase.Çështja qendrore e diskutimeve ishte ofrimi i garancive të sigurisë për Ukrainën. Trump theksoi se vendet evropiane do të ishin “vija e parë e mbrojtjes”, ndërsa SHBA-ja do të ofronte “shumë ndihmë dhe mbështetje”.
Zelenskyy shtoi se garancitë do të bëhen publike “brenda 7 deri në 10 ditësh”. Megjithëse Trump përjashtoi anëtarësimin e Ukrainës në NATO, i dërguari i tij special sugjeroi se Putin mund të pranojë një model sigurie të ngjashëm me Nenin 5 të NATO-s, që parashikon mbrojtje kolektive.Territoret mbeten një pikë e paqartë. Trump paralajmëroi se kthimi i Krimesë në Ukrainë nuk do të jetë pjesë e negociatave, duke lënë të kuptohet se marrëveshja mund të përfshijë “shkëmbime ose ndryshime tokësore”.
Zelenskyy, nga ana e tij, u shpreh prerazi: “Çështjen e territoreve do ta zgjidhim mes meje dhe Putinit.”Ekspertët e sigurisë paralajmërojnë se garancitë vetëm me shkrim nuk mjaftojnë, pasi Rusia ka shkelur marrëveshje të ngjashme në të kaluarën, përfshirë aneksimin e Krimesë në vitin 2014. Sipas analistit Yurii Poita nga Kievi, takimi në Shtëpinë e Bardhë mund të shihet si një hap pozitiv, por mbeten ende “çështje komplekse dhe të pazgjidhura”, sidomos nëse Rusia nuk përballet me presion më të madh ekonomik dhe diplomatik.Edhe pse samiti i propozuar shihet si një shans i ri për negociata, mbetet e paqartë se çfarë kompromisesh do të jenë të gatshme të bëjnë palët dhe nëse garancitë e sigurisë do të jenë të mjaftueshme për të parandaluar një rikthim të luftës.
