Presidenti amerikan, Donald Trump, ka konfirmuar se Shtetet e Bashkuara ishin të informuara për sulmet izraelite ndaj objekteve bërthamore iraniane, duke rritur tensionet në Lindjen e Mesme në prag të rifillimit të bisedimeve bërthamore mes Uashingtonit dhe Teheranit.
Në një intervistë për agjencinë Reuters, Trump deklaroi se “SHBA dinte gjithçka” për operacionet izraelite, duke shtuar se pas sulmeve masive të ushtrisë izraelite në të gjithë territorin iranian, “është e paqartë nëse Irani ende ka program bërthamor”.
Presidenti konfirmoi se bisedimet bërthamore me Iranin pritet të vazhdojnë të dielën, megjithëse shprehu dyshime për realizimin e tyre. “Nuk është vonë që Irani të arrijë një marrëveshje,” deklaroi ai, duke shtuar se ka tentuar ta shpëtojë vendin nga “turpërimi dhe vdekjet”.
Gjatë intervistës, Trump u pyet edhe për mundësinë e një lufte rajonale, por u shpreh se nuk është i shqetësuar për një përshkallëzim më të gjerë të konfliktit.
Sulmet izraelite dhe kundërpërgjigjja iraniane
Sulmet izraelite ndodhën të premten, duke goditur objektet ushtarake dhe bërthamore të Iranit, përfshirë edhe komandën e Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) në Teheran, ku u vra gjeneralmajor Hossein Salami, së bashku me dy zyrtarë të tjerë ushtarakë, sipas raportimeve të agjencisë iraniane Tasnim.
Në reagim të menjëhershëm, Irani nisi dhjetëra dronë dhe raketa drejt territorit izraelit. Disa prej tyre, sipas autoriteteve jordaneze, u rrëzuan në hapësirën ajrore të Jordanisë.
Izraeli deklaroi se objektivi i operacionit ishte të godiste “në zemër të programit bërthamor dhe atij të raketave balistike të Iranit”, përfshirë objektin kryesor të pasurimit të uraniumit në Natanz.
Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu tha se operacionet do të vazhdojnë “derisa të eliminohet kërcënimi”, duke i cilësuar sulmet si një masë e domosdoshme për mbijetesën e shtetit të Izraelit.
Reagimi i Iranit dhe qëndrimi i SHBA-së
Lideri suprem iranian, Ayatollah Ali Khamenei, e cilësoi sulmin si “krim”, duke paralajmëruar se Izraeli do të përballet me pasoja të rënda. “Ky regjim i ka përgatitur vetes një fat të hidhur dhe të dhimbshëm,” tha ai në një deklaratë për mediat shtetërore.
Nga ana tjetër, edhe pse SHBA mbështet Izraelin si aleat të afërt, zyrtarët amerikanë kanë deklaruar se nuk kanë marrë pjesë në operacion. Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, deklaroi se “Izraeli ndërmori një veprim të njëanshëm” dhe se SHBA-ja nuk ishte e përfshirë në sulme.
E ardhmja e bisedimeve bërthamore
Ndërkohë, tensionet e shtuara e vendosin në pikëpyetje rundin e gjashtë të bisedimeve bërthamore, i cili pritet të mbahet më 15 qershor në Oman. Irani ka refuzuar propozimin e fundit amerikan, duke e quajtur “të papranueshëm”, ndërsa ka paralajmëruar një kundërpropozim që e konsideron “të arsyeshëm dhe të baraspeshuar”.
Teherani vazhdon të insistojë se programi i tij bërthamor ka qëllime ekskluzivisht civile, ndërsa i kërkon SHBA-së heqjen e sanksioneve ekonomike dhe njohjen e të drejtës për pasurim të uraniumit në territorin e vet.
Në një postim në rrjetin Truth Social, Trump i bëri thirrje Iranit që të reagojë shpejt:
“Irani duhet të bëjë marrëveshje, para se të mos mbetet asgjë… THJESHT BËJE, PARA SE TË JETË VONË.”
