Presidenti i Shteteve të Bashkuara do të takohet të premten me homologun e tij ukrainas në Uashington, ndërsa temë kyçe në bisedë pritet të jetë mundësia e lejes së eksportit të raketave bërthamore-konvencionale Tomahawk drejt Ukrainës. Zyrtarë të Uashingtonit dhe Kievit e shohin këtë mjet si një mënyrë për të rritur presionin ndaj Moskës dhe për ta detyruar Rusinë të ulet në tryezën e negociatave.
Sipas burimeve zyrtare, kërkesa ukrainase synon dotimin me sisteme me rreze të gjatë veprimi që do t’i jepnin forcat e Kievit mundësinë të godasin platforma lëshimi dhe infrastrukturë strategjike në thellësi të territorit rus — veçori që, sipas tyre, do të ulë presionin mbi mbrojtjen ajrore dhe frontet e përparme në Ukrainë.
Raketat Tomahawk, të prodhuara në SHBA, kanë rreze të ndryshme vëzhguese (nga rreth 1,600 deri në 2,500 km për disa variante) dhe bartin kokë luftarake të rëndë; për Ukrainën kjo do të përfaqësonte një kapacitete shumë më të madh sulmues krahasuar me armët aktuale me rreze të mesme që përdor vendi, siç janë Storm Shadow, apo pajisjet vendase dhe dronët me kokë të vogël luftarake.
Delegacioni ukrainas ndodhet tashmë në SHBA dhe po takohet me kompani amerikane të industrisë së mbrojtjes, përfshirë prodhuesit e raketave, ndërsa zyrtarët po i shpjegojnë Uashingtonit nevojat taktike dhe strategjike. “Teknologjia e tyre po shpëton jetë,” tha kreu i kabinetit të presidentit ukrainas përmes një postimi publik, duke përmendur edhe sistemet F-16 dhe rritjen e kapaciteteve të mbrojtjes ajrore.
Analiza e Institutit për Studimin e Luftës (ISW) vlerëson se brenda rrezes së variantit 1,600–2,500 km gjenden mijëra objektiva ushtarakë rusë, çka, sipas institutit, do të mundësonte Ukrainën të godasë elementë të rëndësishëm të pasmëmbështetjes ushtarake të Moskës.
Reagimi i Moskës dhe rreziqet e përshkallëzimit
Lajmi për mundësinë e dërgimit të Tomahawk ka shqetësuar Kremlinin. Zëdhënësit rusë kanë folur për “shqetësim ekstrem”, ndërsa figura të rangut të lartë të Rusisë kanë paralajmëruar për pasoja dhe kanë aluduar edhe në mundësinë e escaladimit. Komentet e disa zyrtarëve rusë kanë qenë të ashpra, duke përmendur rreziqe serioze në rast dërgimi të këtyre raketave.
Arsyetimi amerikan dhe ukrainas
Zyrtarët ukrainas argumentojnë se mjetet me rreze të gjatë do të ndryshojnë ekuilibrin strategjik duke goditur objektiva kritike në thellësi, jo vetëm duke pritur që dronët dhe raketat e ardhura të godasin pas këtij skenari. Shtetet e Bashkuara dhe aleatët po peshojnë ndikimin ushtarak ndaj rrezikut e përshkallëzimit ndërkombëtar.Përballë bisedimeve, Rusia ka intensifikuar sulmet ndaj rrjetit energjetik ukrainas, ndërsa sezoni i dimrit afrohet — një kosto humanitare që forcon argumentin e Kievit për nevoja strategjike më të mëdha të mbrojtjes dhe kundërsulmit.
Takimi në Uashington pritet të japë sinjale të qarta rreth qëndrimit amerikan dhe mundësive për dërgesa të reja ushtarake. Çështja mbetet e ndjeshme: zyrtarët perëndimorë e konsiderojnë furnizimin me Tomahawk si një “ndryshues loje”, por Rusia paralajmëron për pasoja që mund të rrezikojnë përshkallëzimin e konfliktit.
