Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, ka njoftuar se Bashkimi Evropian po përgatit një plan të ri për të reduktuar ndjeshëm varësinë nga Kina në furnizimin me lëndë të para kritike.
Në fjalimin e saj në Dialogun Global të Berlinit, ajo paralajmëroi për “përshpejtim dhe përshkallëzim të qartë në mënyrën se si ndërvarësitë po shfrytëzohen dhe shndërrohen në armë”.
BE përballet me varësi të thellë nga Kina
Kina aktualisht kontrollon rreth 70% të prodhimit botëror të metaleve të rralla dhe pothuajse të gjithë procesin e rafinimit. Në muajt e fundit, Pekini ka shtrënguar kontrollet e eksportit, duke rritur shqetësimet në Bruksel për sigurinë ekonomike dhe zinxhirët e furnizimit.
Von der Leyen theksoi se përgjigja e BE-së “duhet të përputhet me shkallën e rrezikut” dhe konfirmoi se diskutimet me homologët kinezë për çështjen e kontrolleve të eksportit do të zhvillohen gjatë javës së ardhshme.
“Ne jemi të gatshëm të përdorim të gjitha instrumentet në kuadrin tonë për t’iu përgjigjur, nëse është e nevojshme”, paralajmëroi ajo, duke nënkuptuar se Komisioni mund të aktivizojë Instrumentin Kundër-Shtrëngimit, armën më të fuqishme tregtare të BE-së.
Plani “RESourceEU” – modeli i ri i pavarësisë
Për të reduktuar varësinë nga importet kineze, Komisioni Evropian pritet të prezantojë planin “RESourceEU”, i cili do të ndjekë modelin e REPowerEU – strategjia e nisur në vitin 2022 për të shkëputur BE-në nga gazi rus pas pushtimit të Ukrainës.
Von der Leyen nuk dha detaje për afatet e planit të ri, por theksoi se qëllimi është “të sigurohet qasje në burime alternative të lëndëve të para kritike në afat të shkurtër, të mesëm dhe të gjatë për industrinë evropiane”.
Ajo theksoi se prioritet do të jetë ekonomia rrethore, për të ripërdorur lëndët e para që tashmë gjenden në produktet ekzistuese në treg.
Partneritete të reja globale
Kreu i Komisionit njoftoi se BE do të përshpejtojë partneritetet strategjike me vende si Ukraina, Australia, Kanadaja, Kazakistani, Uzbekistani, Kili dhe Grenlanda, për të siguruar furnizim të qëndrueshëm dhe të pavarur me materiale kritike.
“Evropa nuk mund t’i bëjë gjërat më në të njëjtën mënyrë. E mësuam këtë me dhimbje nga energjia – dhe nuk do ta përsërisim me materialet kritike,” përfundoi von der Leyen.
