Një risi premtuese në trajtimin e obezitetit është duke marrë vëmendje të madhe në qarqet shkencore. Studiuesit në Universitetin e Syracuse kanë zhvilluar një alternativë të re ndaj ilaçeve ekzistuese të tipit Ozempic, që shmang efektet anësore më të zakonshme si të përzierat dhe të vjellat.
Shumica e medikamenteve për humbje peshe dhe diabet të tipit 2 në treg, përfshirë Ozempic dhe Zepbound, funksionojnë përmes aktivizimit të neuroneve në tru që kontrollojnë urinë. Edhe pse efikase në humbjen e peshës, këto ilaçe kanë rezultuar të papërballueshme për një pjesë të konsiderueshme të pacientëve – me rreth 70% të përdoruesve që ndërpresin trajtimin brenda një viti për shkak të efekteve anësore.
Por profesori i kimisë dhe farmacologjisë, Robert Doyle, në bashkëpunim me Universitetin Mjekësor SUNY Upstate, ka ndjekur një qasje të re: në vend që të synojnë neuronet, studiuesit kanë fokusuar kërkimin në qelizat mbështetëse të trurit, si glia dhe astrocitet.
Një molekulë natyrale me efekt të fuqishëm
Ekipi zbuloi se këto qeliza prodhojnë në mënyrë natyrale një molekulë të quajtur okadekaneuropeptid (ODN). Kur kjo molekulë injektohet direkt në trurin e minjve, ajo shtyp oreksin dhe përmirëson ndjeshëm metabolizmin e glukozës – pa shkaktuar të përziera apo të vjella.
Për të shmangur nevojën për injeksione direkte në tru, studiuesit krijuan një version të modifikuar të quajtur tridekaneuropeptid (TDN), që mund të administrohet përmes injeksioneve të zakonshme – ashtu si Ozempic.
Rezultatet në kafshë: humbje peshe pa efekte anësore
Në testet laboratorike, TDN ndihmoi minjtë dhe midhjet myshk të humbnin peshë dhe të përmirësonin ndjeshmërinë ndaj insulinës, pa u përballur me efektet anësore që zakonisht shoqërojnë terapitë me GLP-1.
Duke shmangur stimulimin e neuroneve dhe duke vepruar përmes qelizave mbështetëse, TDN redukton rrezikun e reaksioneve gastrointestinale, duke ofruar një rrugë të re për trajtime më të tolerueshme dhe të sigurta.
“Në vend që të vrapojmë një maratonë nga fillimi, siç bëjnë ilaçet aktuale, ne po fillojmë garën në gjysmë të rrugës – duke eliminuar efektet e padëshiruara që shumë pacientë i përjetojnë”, deklaroi prof. Doyle.
Nga laboratori në treg: fillon faza e zhvillimit klinik
Për ta çuar këtë zbulim në fazat klinike, studiuesit kanë krijuar startup-in CoronationBio, që tashmë ka licencuar pronësinë intelektuale për derivatet e ODN nga Universiteti i Syracuse dhe ai i Pensilvanisë.
Startup-i po bashkëpunon me kompani të tjera për zhvillimin e trajtimeve të bazuara në TDN, dhe testimet njerëzore pritet të fillojnë që në vitin 2026 ose 2027.
Studimi i plotë është publikuar në revistën Science Translational Medicine, duke hapur rrugë për një epokë të re të terapive kundër obezitetit – me efikasitet të lartë dhe pa çmimin e rëndë të efekteve anësore.
