Me kalimin e viteve, shumë njerëz përballen me një problem të zakonshëm: shtimin e dhjamit në zonën e barkut, edhe kur pesha trupore mbetet e pandryshuar. Tashmë, një ekip shkencëtarësh nga institucionet prestigjioze City of Hope dhe UCLA ka hedhur dritë mbi arsyen biologjike të këtij fenomeni, duke zbuluar një mekanizëm të ri që lidhet drejtpërdrejt me procesin e plakjes.
Sipas studimit të publikuar në revistën Science, trupi në moshën e mesme fillon të prodhon në mënyrë aktive qeliza të reja yndyrore, duke rritur kështu indin dhjamor, veçanërisht në zonën abdominale.
Qeliza të reja yndyrore – “të nxitura nga plakja”
Hulumtimi zbulon se plakja aktivizon një grup specifik të qelizave staminale, të cilat më pas transformohen në një nëntip të ri të quajtur qeliza CP-A. Këto qeliza kontribuojnë në formimin intensiv të yndyrës së bardhë abdominale, e cila lidhet ngushtë me rritjen e rrezikut për diabetin e tipit 2, sëmundjet kardiovaskulare dhe çrregullimet metabolike.
“Njerëzit shpesh humbasin masën muskulore dhe shtojnë yndyrë me moshën, edhe pa ndryshim të dukshëm në peshë. Ne zbuluam se plakja çon në shfaqjen e qelizave CP-A, të cilat gjenerojnë yndyrë të re në mënyrë aktive,” shpjegon Dr. Qiong Annabel Wang, profesoreshë e endokrinologjisë molekulare dhe qelizore, njëra nga drejtueset e studimit.
Roli kyç i sinjalit LIFR
Një tjetër gjetje e rëndësishme ka të bëjë me rrugën sinjalizuese LIFR (receptori i faktorit frenues të leukemisë), që luan rol kyç në aktivizimin e qelizave CP-A.
“Tek minjtë e moshuar, LIFR është thelbësor për prodhimin e qelizave të reja yndyrore. Ky sinjal nuk është i rëndësishëm tek minjtë e rinj, por bëhet dominues në organizmat në moshë të avancuar,” thotë Dr. Wang.
Provat përfundimtare: Eksperimente në minj dhe qeliza njerëzore
Shkencëtarët kryen transplantime të qelizave staminale dhjamore nga minj të rinj dhe të vjetër. Qelizat e minjve të moshuar rezultuan të prodhojnë shumë më tepër yndyrë, madje edhe kur transplantoheshin në organizma të rinj. E kundërta nuk ndodhi me qelizat e minjve të rinj.
“Kjo është prova e parë shkencore që plakja rrit kapacitetin e qelizave staminale për të prodhuar yndyrë të re,” shton Dr. Adolfo Garcia-Ocana, drejtor i Departamentit të Endokrinologjisë Molekulare dhe Qelizore në City of Hope.
Një hap drejt terapive kundër obezitetit të lidhur me plakjen
Ky zbulim mund të hapë rrugë të reja për zhvillimin e terapive që synojnë parandalimin e grumbullimit të dhjamit të barkut dhe reduktimin e rrezikut për sëmundje të rënda metabolike.
“Kuptimi i rolit të qelizave CP-A dhe mënyrës se si aktivizohen përmes LIFR mund të çojë në strategji të reja për kontrollin e shtimit në peshë që vjen me plakjen, duke përmirësuar ndjeshëm shëndetin dhe jetëgjatësinë,” përfundon Dr. Wang.
