Presidenti amerikan Donald Trump ka mbërritur në Malajzi për të kryesuar Samitin e ASEAN-it, ku udhëheqësit e Tajlandës dhe Kamboxhias nënshkruan një marrëveshje të re armëpushimi, që synon t’i japë fund përfundimisht tensioneve në kufirin e përgjakshëm midis dy vendeve.
Ceremonia u zhvillua nën moton “Sigurimi i Paqes”, me praninë e Trump-it si ndërmjetës nderi.
Kryeministri tajlandez Anutin Charnvirakul dhe homologu kamboxhian Hun Manet nënshkruan marrëveshjen që zgjat armëpushimin e arritur tre muaj më parë.
“Kjo deklaratë do të sigurojë themelet për një paqe të qëndrueshme dhe do të ndihmojë në riparimin e lidhjeve tona,” tha Hun Manet, duke shtuar se komunitetet kufitare “kanë pësuar humbje të mëdha nga konflikti.”
Trump, i cili në korrik kishte ndërmjetësuar në përfundimin e konfliktit pesëditor mes dy vendeve, paralajmëroi se SHBA-ja do të mbështesë me bashkëpunim tregtar vetëm kombet që jetojnë në paqe.
“Shtetet e Bashkuara do të kenë tregti të fortë me të dy kombet, për sa kohë që ato zgjedhin paqen,” deklaroi ai.
Kryeministri tajlandez njoftoi se do të hiqen armët e rënda nga zonat kufitare dhe se Tajlanda do të lirojë 18 ushtarë kamboxhianë të ndaluar, si pjesë e marrëveshjes së re.
Pas ceremonisë, Trump u prit me nderime shtetërore nga kryeministri malajzian Anwar Ibrahim në aeroportin e Kuala Lumpurit.
Në tapetin e kuq, presidenti amerikan u përshëndet me flamujt e SHBA-së dhe Malajzisë përpara se të nisej drejt takimeve me liderët rajonalë.
Në periferi të samitit, negociatorët amerikanë dhe kinezë zhvilluan bisedime për shmangien e përshkallëzimit të luftës tregtare midis dy ekonomive më të mëdha të botës.
Negociatori kryesor i SHBA-së, Jamieson Greer, konfirmoi se diskutimet përfshinë edhe çështjen e metaleve të rralla, të cilat janë thelbësore për zinxhirët globalë të furnizimit.
Trump paralajmëroi se Shtetet e Bashkuara do të nënshkruajnë së shpejti marrëveshje për mineralet strategjike me Tajlandën dhe Malajzinë, ndërsa një marrëveshje më e gjerë tregtare me Kamboxhian është në proces.
Ai pritet të takohet gjithashtu me presidentin brazilian Luiz Inácio Lula da Silva, për të diskutuar tarifat 50% që Uashingtoni ka vendosur mbi mallrat braziliane — një çështje që Lula e ka cilësuar “gabim të madh ekonomik”.
Në një tjetër zhvillim historik, Timori Lindor u bë anëtari i 11-të i ASEAN-it, duke përmbushur një ëndërr të nisur gati 50 vite më parë gjatë periudhës koloniale portugeze.
Me një popullsi prej 1.4 milionë banorësh, vendi është ndër më të varfrit në Azi, por shpreson që anëtarësimi në bllokun rajonal të nxisë integrimin ekonomik dhe investimet e huaja.
Kryeministri Xanana Gusmao e cilësoi këtë moment si “pohim të shpirtit të popullit tim dhe të një demokracie të re të lindur nga lufta jonë për pavarësi”.
Samiti i ASEAN-it i këtij viti shënoi një moment të rëndësishëm në arenën ndërkombëtare — paqe mes Tajlandës dhe Kamboxhias, rilidhje tregtare nën udhëheqjen e Trump-it, dhe zgjerim historik të bllokut aziatik me anëtarësimin e Timorit Lindor.
Kombinimi i diplomacisë, ekonomisë dhe sigurisë rajonale e bën këtë samit një nga më domethënësit në historinë e fundit të ASEAN-it.
