Zgjerimi i Bashkimit Evropian, që pritet të përfshijë vendet e Ballkanit Perëndimor në vitet e ardhshme, mund të prodhojë një efekt anësor të rrezikshëm për rajonin: largimin masiv të punëtorëve të kualifikuar drejt shteteve më të pasura të BE-së.
Sipas ekspertëve, anëtarësimi në BE mund të përmirësojë klimën ekonomike, por njëkohësisht të nxisë migrimin e fuqisë punëtore, duke përkeqësuar mungesën e punëtorëve në vendet e reja anëtare.
Kroacia, që iu bashkua BE-së në vitin 2013, ka humbur rreth 400 mijë banorë brenda një dekade, ndërsa Rumania, e anëtarësuar në vitin 2007, ka përjetuar një eksod masiv, ku një në katër qytetarë jetojnë jashtë vendit, sipas të dhënave të Bankës Botërore dhe OECD-së.
Europa po përballet vetë me mungesë fuqie punëtore për shkak të plakjes së popullsisë dhe normave të ulëta të lindshmërisë — një situatë që mund të rëndohet nga valët e reja të emigracionit nga Ballkani.
“Anëtarësimi në BE priret të intensifikojë këtë proces duke hequr barrierat e tregut të punës, siç ndodhi pas zgjerimit të mëparshëm,” ka deklaruar për Euronews Lien Jansen, studiuese në Universitetin KU Leuven.
Ajo thekson se liberalizimi i vizave Schengen dhe hyrja në tregun e vetëm evropian e kanë lehtësuar tashmë migrimin për shumë qytetarë nga rajoni.
Sipas Bankës Botërore, deri në fund të kësaj dekade, Ballkani mund të përballet me mungesë prej mbi 190 mijë punëtorësh, veçanërisht në sektorët e shëndetësisë, ndërtimit dhe industrisë përpunuese.
Megjithatë, ekspertët theksojnë se integrimi në BE sjell edhe përfitime afatgjata — rritje të investimeve të huaja, remitanca dhe përfshirje më të thellë në zinxhirët e furnizimit të BE-së.
“Përfitimet ekonomike të hyrjes në BE i tejkalojnë humbjet demografike,” tha Nina Vujanović nga instituti ekonomik Bruegel.
Ajo shtoi se hyrja në tregun e vetëm evropian i hap Ballkanit mundësi të reja për integrim ekonomik dhe rritje, sidomos përmes Planit të Rritjes së BE-së për rajonin, që synon të dyfishojë ekonomitë e vendeve kandidate deri në fund të dekadës.
Komisioni Evropian pritet të publikojë më 4 nëntor raportin e ri të progresit për vendet kandidate, ku pritet të trajtohet edhe fenomeni i “ikjes së trurit” si një sfidë e përbashkët e procesit të zgjerimit.
