Tensionet mes Brukselit dhe disa vendeve të Evropës Qendrore janë thelluar, pasi Polonia, Hungaria dhe Sllovakia kanë vendosur të mbajnë në fuqi ndalimet kombëtare të importeve nga Ukraina, edhe pse sot ka hyrë në fuqi marrëveshja e re tregtare e Bashkimit Evropian me Kievin.
Komisioni Evropian ka reaguar duke theksuar se ndalesat kombëtare bien ndesh me rregullat e tregut të vetëm të BE-së, të cilat ndalojnë barrierat tregtare midis vendeve anëtare. “Ne nuk shohim asnjë justifikim për mbajtjen e këtyre masave kombëtare”, deklaroi zëvendëszëdhënësi i Komisionit, Olof Gill, duke shtuar se “të gjitha opsionet janë në tryezë”, përfshirë edhe procedurat ligjore ndaj vendeve që shkelin marrëveshjen.
Tre shtetet po kundërshtojnë marrëveshjen e përditësuar, që u miratua nga vendet anëtare më 13 tetor 2025, e cila zëvendëson liberalizimin e përkohshëm të tregtisë së vendosur pas pushtimit rus të Ukrainës në vitin 2022. Marrëveshja e re synon të krijojë një kornizë më të qëndrueshme për eksportet ukrainase, duke shtuar masa mbrojtëse për fermerët evropianë.
Megjithatë, Varshava, Budapesti dhe Bratislava argumentojnë se masat mbrojtëse të BE-së nuk janë të mjaftueshme për të mbrojtur prodhuesit vendas. Ministri hungarez i Bujqësisë, István Nagy, akuzoi Brukselin se “u jep përparësi interesave ukrainase”, ndërsa homologu sllovak, Richard Takáč, deklaroi se do të ruajë kufizimet kombëtare pasi “masat e reja nuk janë mjaftueshëm të forta”.
Nga ana tjetër, Ministria polake e Bujqësisë bëri të ditur se ndalimet e saj “nuk hiqen automatikisht” sipas marrëveshjes së re dhe do të mbeten në fuqi “deri në një njoftim të dytë”.
Zyrtarë të BE-së shprehen se Komisioni po peshon me kujdes hapat e mëtejshëm, pasi një padi ndaj Polonisë mund të tensionojë marrëdhëniet me qeverinë e re pro-evropiane të Donald Tusk, ndërsa veçimi i Hungarisë dhe Sllovakisë mund të shihet si standard i dyfishtë politik.
Në çdo rast, Brukseli e sheh këtë përplasje si një test të rëndësishëm për unitetin e BE-së në përkrahjen ndaj Ukrainës — një unitet që tashmë po sprovohet nga interesat kombëtare të disa prej anëtarëve të saj lindorë.
