Ambasadorja e Bashkimit Evropian në Ukrainë, Katarína Mathernová, i ka bërë thirrje Brukselit që të ecë përpara “pa vonesë” me planin për përdorimin e aseteve të ngrira ruse për financimin urgjent të Ukrainës. Në një intervistë për programin Europe Today të Euronews, Mathernová paralajmëroi se koha po mbaron dhe se vendimi i BE-së do të përcaktojë aftësinë e Kievit për të mbijetuar ekonomikisht dhe ushtarakisht në vitet në vijim.
Por mes shtysës së fortë diplomatike, plani është bllokuar nga Belgjika – vendi ku ndodhen shumica e aseteve të ngrira ruse përmes depozituesit financiar Euroclear.
Mathernová: “BE-ja duhet ta bëjë hapin tani, është sinjal i domosdoshëm për Ukrainën dhe Rusinë”
“Është e rëndësishme të ecim përpara me asetet e ngrira ruse,” tha ambasadorja.
“S’është vetëm çështje fondesh. Është një sinjal i qartë ndaj Rusisë se Evropa nuk lëkundet dhe qëndron me Ukrainën.”
Sipas saj, Kievi ka nevojë për financim urgjent tashmë në tremujorin e parë të vitit 2026, ndërsa sulmet ruse ndaj infrastrukturës energjetike po shkaktojnë ndërprerje të gjata të energjisë që zgjasin edhe mbi 20 orë.
“Populli është i rraskapitur dhe dëshiron paqe – por një paqe të drejtë,” theksoi ajo.
Letra e ashpër e kryeministrit belg: “Plani shkel të drejtën ndërkombëtare, rrezikon tregjet financiare”
Në orët e natës, kryeministri belg Bart De Wever i dërgoi një letër të formuluar fort Komisionit Evropian, duke e goditur propozimin në thelb.
Në letrën e siguruar nga Euronews, De Wever shkruan:
“Skema e kredisë së dëmshpërblimeve është thelbësisht e gabuar. Do të shkelte një parim themelor të së drejtës ndërkombëtare dhe do të krijonte pasiguri të thellë në tregjet financiare.”
Belgjika, si strehuese e Euroclear, mban çelësin që mund të bëjë planin të funksionojë – ose të dështojë.
BE-ja nën presion para samitit të dhjetorit
Liderët evropianë pritet të mblidhen në dhjetor për një vendim që do të përcaktojë mbarëvajtjen e financimit për Ukrainën për vitin 2026 dhe 2027. Shtetet anëtare janë të ndara: disa kërkojnë përdorimin e aseteve ruse si masë historike dhe simbolike, ndërsa të tjerë frikësohen nga precedentët ligjorë dhe efektet globale në stabilitetin e sistemeve financiare.
Diplomacia mes Brukselit dhe Brukselit — mes institucioneve të BE-së dhe qeverisë belge — është intensifikuar, por akoma pa një zgjidhje.
“Rreziqet janë shumë të larta për të hezituar”
“Rreziqet janë të mëdha jo vetëm për Ukrainën,” paralajmëroi Mathernová, “por për sigurinë e gjithë Evropës dhe kohezionin e politikave të saj të sanksioneve.”
Ajo përsëriti se sa më gjatë të shtyhet vendimi, aq më e vështirë bëhet ruajtja e kapaciteteve të Ukrainës për të mbrojtur veten.
