Rusia shënon sot Ditën e Fitores, festën më të rëndësishme shtetërore në kalendarin rus, në një atmosferë të rënduar nga lufta në Ukrainë dhe izolimi gjithnjë e më i thellë ndërkombëtar. 9 Maji, që përkujton kapitullimin e Gjermanisë Naziste në vitin 1945, është kthyer në një skenë propagande për Kremlinin, ku simbolika historike ndërthuret me mesazhe politike dhe ushtarake për Perëndimin dhe për qytetarët rusë.
Për presidentin Vladimir Putin – tashmë në vitin e 26-të të sundimit të tij – kjo ditë përbën moment kyç për të forcuar mitin e qëndresës ruse dhe për të justifikuar agresionin ndaj Ukrainës. Këtë vit, festa zhvillohet në 80-vjetorin e dorëzimit të Gjermanisë dhe në më shumë se tre vite nga nisja e pushtimit të Ukrainës, me mbi 750.000 viktima të konfirmuara në radhët ruse, sipas vlerësimeve perëndimore.
Në fjalimet e tij të mëparshme, Putin ka përdorur Ditën e Fitores për të rehabilituar narrativën e “neo-nazizmit” në Ukrainë, duke e bërë këtë pretendim të pabazë pjesë të retorikës zyrtare të luftës. Në një ese të fundit, gazetari rus në mërgim Mikhail Zygar shkruan se “fitorja në Luftën e Madhe Patriotike është gurthemeli i mitologjisë politike të Putinit” dhe se Kremlini është përgatitur me muaj për këtë ditë, qëndër e propagandës shtetërore.
Në mesin e liderëve të ftuar për paradën, janë konfirmuar figura nga vende si Bjellorusia, Kazakistani, Azerbajxhani, Kuba, Venezuela, Bolivia dhe Laosi. Ndërkohë, Perëndimi e ka bojkotuar eventin. Nga BE, vetëm kryeministri sllovak Robert Fico do të marrë pjesë, krahas presidentit serb Aleksandar Vuçiq, i cili arriti në Moskë më 7 maj.
Vëmendja më e madhe është përqendruar tek presidenti i Kinës, Xi Jinping, aleati më i rëndësishëm i Moskës. Prania e tij sinjalizon përforcimin e partneritetit strategjik me Rusinë, pavarësisht përplasjeve të këtij aleancë me imazhin që Kina kërkon të ketë në politikën globale si “fuqi e përgjegjshme”.
Ende nuk është konfirmuar nëse Kina do të dërgojë trupa për të marrë pjesë në marshimin në Sheshin e Kuq – një akt simbolik që do të përforconte aleancën ushtarake mes dy vendeve.
Për vite me radhë, parada e 9 Majit ka shërbyer si demonstrim i fuqisë ushtarake ruse. Këtë vit pritet me interes nëse Kremlini do të ekspozojë armatim të ri ose pajisje të kapura perëndimore, si automjetet luftarake amerikane “Bradley”, për të përçuar një mesazh sfidues ndaj NATO-s.
Megjithatë, humbjet e rënda të ushtrisë ruse në Ukrainë dhe mungesa e burimeve kanë bërë që vitet e fundit të shfaqen më pak pajisje të reja. Analistët do të ndjekin me vëmendje çdo detaj të paradës – nga raketat RS-24 “Yars” te tanku Armata T-14, i cili ende nuk është përdorur në frontin ukrainas.
Në prag të festimeve, siguria në Moskë është rritur ndjeshëm për shkak të sulmeve të përsëritura me dronë nga Ukraina. Autoritetet ruse kanë ndaluar hedhjen e fishekzjarrëve dhe kanë kufizuar aksesin në internet për të penguar fluturimet e mundshme të dronëve.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky deklaroi më 3 maj se Kievi nuk mban përgjegjësi për sigurinë e delegacioneve të huaja që ndodhen në Moskë. Ndërkohë, Ukraina ka refuzuar propozimin e Putinit për një armëpushim treditor dhe ka kundërshtuar çdo garanci për ndalimin e sulmeve.
Në mungesë të mbështetjes nga Perëndimi, Rusia po thellon lidhjet me vende si Koreja e Veriut. Në fund të vitit 2024, rreth 11.000 trupa koreano-veriore janë dislokuar në rajonin e Kurskut përkrah trupave ruse, ndërsa Pheniani ka dërguar mijëra punëtorë dhe ndihmë ushtarake për Rusinë.
Raportet flasin edhe për trajtim të ushtarëve rusë të plagosur në Korenë e Veriut – një tregues i fortë i intensitetit të bashkëpunimit ushtarak dhe logjistik mes dy regjimeve të izoluara.
Dita e Fitores në Moskë nuk është vetëm një festë kombëtare, por një instrument politik në duart e Kremlinit për të legjitimuar luftën, për të forcuar aleancat me vendet autoritare dhe për të sfiduar Perëndimin në arenën ndërkombëtare.
Të gjitha këto zhvillime e bëjnë paradën e këtij viti më shumë se një përvjetor – ajo është një reflektim i betejës globale për ndikim, për të cilën Sheshi i Kuq është bërë një arenë simbolike.
