Kufijtë “e pa dukshëm” dhe liria e udhëtimit pa pasaporta janë thelbi i zonës Shengen të Bashkimit Evropian dhe të 27 vendeve anëtare të saj, e cila funksionon si një ent i vetëm me mbi 420 milion njerëz që realizojnë rreth 1,25 miliard kalime çdo vit. Vendimi i Gjermanisë për të forcuar kontrollet në kufijtë e saj mund të vë në provë lirinë e lëvizjes dhe unitetin e BE-së.
Nga 16 Shtatori, Gjermania do të zbatojë kontroll të përkohshëm për gjashtë muaj në kufijtë e saj tokësorë. Këto rregulla më të rrepta synojnë të përmirësojnë ndjekjen e azilkërkuesve dhe të ndihmojnë në luftën kundër terrorizmit dhe krimit të rëndë ndërkufitar. Ato gjithashtu kanë për qëllim të frenojnë trafikimin e qenieve njerëzore.
A është ky fillimi i fundit të Shengenit?
Sipas “Deutsche Welle”, kufijtë pa kontrolle dhe udhëtimet e lira janë në zemër të zonës Shengen – përveç nëse ndodheni në qeverinë gjermane që është goditur nga një fitore historike e të djathtës në zgjedhjet provinciale dhe nga një sulm terrorist. Një sirian i lidhur me Shtetin Islamik kishte hyrë në BE përmes Bullgarisë në vitin 2022 si azilant dhe u arrestua për vrasjen e tre personave. Ky sulm ka rritur debatet mbi politikat e migracionit të Gjermanisë.
Pas sulmit, shumë njerëz kanë kritikuar politikat e migracionit të Gjermanisë. Shumë janë të shqetësuar për sigurinë dhe besojnë se është e nevojshme të ndryshohen politikat e azilit dhe refugjatëve. Një pjesë e madhe e njerëzve mbështesin edhe futurën e kontrolleve të përhershme në kufijtë gjermanë.
Gjermania do të zbatojë kontrolle më sistematike në kufijtë tokësorë për ata që vijnë nga vendet e zonës Shengen – Belgjikë, Francë, Danimarkë, Holandë dhe Luksemburg. Gjithashtu, është e mundur që të refuzohen njerëz në të gjitha kufijtë tokësorë të Gjermanisë, sipas ligjeve evropiane dhe kombëtare. Kontrolli i brendshëm është tashmë në vend në kufijtë me Austrinë, Zvicrën, Çekinë dhe Poloninë.
Reagimet nga vende të tjera të BE-së janë të ndara. Polonia ka dënuar këtë vendim dhe kërkon më shumë mbështetje nga Gjermania për mbrojtjen e kufijve të jashtëm të BE-së. Disa ekspertë paralajmërojnë se ky ndryshim mund të krijojë një efekt domino dhe të nxisë vendet e tjera të BE-së të ndjekin shembullin e Gjermanisë.
Çfarë do të ndodhë me rregullat e hyrjes në Shengen për qytetarët e Kosovës?
Së shpejti, udhëtimet e qytetarëve të Kosovës në vendet e BE-së do të përjetojnë ndryshime të rëndësishme, pasi dy sisteme të reja do të hyjnë në fuqi. Nga 10 Nëntori, do të zbatohet sistemi EES (Entry-exit ose Sistemi i Hyrjes dhe Daljes), dhe deri në mes të vitit 2025 do të implementohet ETIAS (Sistemi Evropian për Autorizimin e Udhëtimit). Ky sistem do të përfshijë rregulla të reja për hyrjen në zonën Shengen, duke ndikuar në vendet që deri tani hynin pa vizë, përfshirë Kosovën.
