Një pjesë e kufirit midis Italisë dhe Zvicrës do të ripërcaktohet pasi akullnajat që shënojnë kufirin shkrihen, në një tjetër shenjë se sa shumë njerëzit po ndryshojnë botën duke djegur lëndët djegëse fosile që ngrohin planetin.
Të dy vendet kanë rënë dakord të ndryshojnë kufirin nën majën ikonë Matterhorn, një nga majat më të larta në Alpe, e cila ka pamje nga Zermatt, një destinacion popullor skijimi.
Ndërsa kufijtë kombëtarë shpesh mendohen si fiks, pjesë të mëdha të kufirit zvicerano-italian përcaktohen nga akullnajat dhe fushat e dëborës. “Me shkrirjen e akullnajave, këto elemente natyrore evoluojnë dhe ripërcaktojnë kufirin kombëtar”, tha qeveria zvicerane në një deklaratë të premten.
Ndryshimet kufitare u ranë dakord në vitin 2023 dhe qeveria zvicerane miratoi zyrtarisht rregullimin të premten. Procesi i miratimit është duke u zhvilluar në Itali. Sapo të dy palët të kenë nënshkruar, marrëveshja do të publikohet dhe detajet e kufirit të ri do të bëhen publike, sipas qeverisë zvicerane.
Evropa është kontinenti me ngrohjen më të shpejtë në botë dhe ndikimi në akullnajat e saj ka qenë i fortë.
Në Zvicër, ato po shkrihen me shpejtësi alarmante. Akullnajat e vendit humbën 4% të vëllimit të tyre vitin e kaluar, të dytat vetëm pas rekordeve 6% të humbur në 2022.
Ky trend në rënie nuk tregon asnjë shenjë përfundimi, tha Matthias Huss, një akullnajat në universitetin zviceran ETH Zürich dhe drejtor i GLAMOS, rrjeti zviceran i monitorimit të akullnajave.
“Në vitin 2024, akullnajat vazhduan të humbin akullin me një shpejtësi të madhe, pavarësisht nga bora e madhe në dimër që pritej të sillte një lehtësim”, tha ai për CNN. “Disa akullnaja fjalë për fjalë po shpërbëhen, akullnajat e vogla po zhduken.”
Edhe me veprimet më ambicioze të klimës, deri në gjysma e akullnajave të botës mund të zhduken deri në vitin 2100. Ajo po shkakton një kaskadë ndikimesh.
E bën peizazhin më të paqëndrueshëm, të prirur ndaj rrëshqitjeve dhe shembjeve të rrezikshme. Në vitin 2022, 11 persona humbën jetën kur një akullnajë u shemb në Alpet italiane.
Tkurrja e akullnajave po çon në zbulime të zymta. Vitin e kaluar, u gjetën eshtrat e një alpinisti që ishte zhdukur 37 vjet më parë ndërsa po ecte pranë Matterhorn.
Ndërsa zvogëlohen, akullnajat po humbasin gjithashtu rolin e tyre jetësor në kontributin e ujit të ëmbël, gjë që mund të përkeqësojë mungesat gjatë valëve të të nxehtit.
Zhvendosja e kufijve kombëtarë “është një efekt anësor i vogël” i shkrirjes së akullnajave, tha Huss. Por kur njerëzit mund ta shohin se “ndikon drejtpërdrejt në hartën tonë botërore”, shtoi ai, kjo i bën ndryshimet e jashtëzakonshme të një bote që po ngrohet shumë më të dukshme.
