Një numër në rritje i rajoneve në Rusi po ul ndjeshëm shpërblimet financiare që u ofrohen burrave që nënshkruajnë kontrata për t’u bashkuar me ushtrinë dhe për të luftuar në Ukrainë. Ekspertët thonë se ky zhvillim tregon si për vështirësitë buxhetore të Kremlinit, ashtu edhe për ndryshime në prioritetet e ushtrisë ruse pas më shumë se tre vjetësh lufte.
Në javët e fundit, të paktën tetë rajone ruse – kryesisht në zonën qendrore të Vollgës dhe në rajonin subarktik të Jamal-Nenetsit – kanë ulur ndjeshëm pagesat e nënshkrimit për rekrutët e rinj. Në rajonin e Samarës, për shembull, shpërblimi për vullnetarët e njohur si kontraktniki është reduktuar nga një maksimum prej 3.6 milionë rublash në janar në vetëm 400 mijë rubla (rreth 5 mijë dollarë).
Kriza financiare dhe lufta e gjatë
Sipas vlerësimeve të pavarura, mbi 1 milion ushtarë rusë janë vrarë ose plagosur që nga fillimi i luftës në Ukrainë, por Moska e ka mbajtur vijën e frontit falë një sistemi të kombinuar mobilizimi dhe rekrutimi që mbështetet në pagesa federale dhe lokale. Në shumë raste, edhe komunat dhe qytetet kanë kontribuar në shpërblimet e rekrutimit për të përmbushur kuotat e kërkuara.
Në fillim, vullnetarët janë joshur me shpërblime të mëdha dhe paga shumë mbi mesataren, përfshirë edhe përfitime për familjet e ushtarëve të vrarë. Kjo politikë i mundësoi Kremlinit të shmangte një mobilizim tjetër masiv si ai i vitit 2022 dhe përkohësisht gjallëroi ekonomitë e varfra rajonale.
Por tani, për shkak të tkurrjes së buxhetit dhe inflacionit të lartë, shumë rajone po detyrohen të ulin këto pagesa. Në Tatarstan, një nga rajonet me më shumë viktima, shpërblimet kanë rënë nga 2.7 milionë rubla në vetëm 400 mijë rubla. Në Bashkortostan, bonusi i nënshkrimit ka zbritur nga 1.6 milionë në 600 mijë rubla, ndërsa në Mari El, ku rekrutët dikur merrnin 2.6 milionë rubla, tani marrin po aq sa minimumi federal – 400 mijë rubla.
Ligjvënësi rus Mihail Deljagin, anëtar i komisionit për politikën ekonomike, tha se shkurtimet e transfertave nga buxheti federal janë arsyeja kryesore e këtyre uljeve.
“Ky është rezultat i politikave të Ministrisë së Financave, e cila po e shtrydh vendin financiarisht – madje edhe rajonet e pasura si Bashkortostani,” deklaroi ai për RTVi.
Rekrutimi përmes propagandës
Ministria e Mbrojtjes ka shtuar fushatat e rekrutimit përmes billboardeve, rrjeteve sociale dhe faqeve të punësimit, duke i drejtuar ato posaçërisht ndaj shtresave me vështirësi ekonomike. Në posterët e shpërndarë në rajonin e Jamal-Nenetsit lexohet slogani:
“Një kontratë ku fillon stabiliteti financiar.”
Sipas aktivistit Ivan Chuvilajev nga organizata kundër luftës “Zhduku”, propaganda synon “njerëzit me mikrokredi, borxhe, ose ata që kanë humbur punën e nuk mund të përballojnë jetesën”. Ai tha se shumë rekrutë janë burra të papunë ose me situata të rënda familjare që shohin në luftë “një mundësi për para të menjëhershme.”
Nga mobilizimi i detyruar te rekrutimi me kontratë
Pas mobilizimit të shtatorit 2022, që shkaktoi një valë të madhe emigrimi nga Rusia, autoritetet ndërtuan një model të përzier rekrutimi, duke kombinuar fondet federale me stimuj lokalë. Komandantët shpesh kanë detyruar rekrutët e rinj të nënshkruajnë kontrata, edhe pse shërbimi i detyrueshëm njëvjeçar nuk parashikon pjesëmarrje jashtë vendit.
Së fundmi, ligjvënësit rusë kanë ndryshuar rregullat e rekrutimit, duke e bërë më të vështirë shmangien e thirrjeve në ushtri. Në disa rajone, si Voronezh, Altai dhe Tambov, janë ofruar shpërblime më të larta për të balancuar ndikimin e përgjithshëm të uljeve.
Në disa raste, rekrutimi është shndërruar në oferta promovuese, ku ushtarëve u premtohen makina ose pajisje shtëpiake si nxitje shtesë. Në rajonin e Tiumenit, për shembull, bonusi arrin në 3.4 milionë rubla, por vetëm nëse kontrata nënshkruhet para 30 nëntorit.
Ekonomia e luftës në ngadalësim
Sipas analistit Janis Kluge nga Instituti Gjerman për Çështje Ndërkombëtare dhe të Sigurisë, Rusia ka shpenzuar rreth 4 miliardë dollarë në shpërblime për rekrutë në gjysmën e parë të vitit 2025, dhe pritet që kjo shumë të tejkalojë 10 miliardë dollarë deri në fund të vitit. Por ekonomia e luftës po tregon shenja serioze ngadalësimi, me rritje të inflacionit dhe mungesë të fuqisë punëtore.
Qeveria federale tashmë ka propozuar rritje të TVSH-së për të mbuluar mungesën në buxhet, ndërsa rajonet kërkojnë mënyra për kursim. Sipas juristit Artyom Klyga nga Lëvizja e Refuzuesve të Ndërgjegjshëm, rajonet që ofruan shpërblime të mëdha janë trajtuar si “eksperimente”, të cilat tashmë po mbyllen për shkak të mungesës së rezultateve.
“Autoritetet kuptuan se pagesat e mëdha nuk ishin zgjidhje e qëndrueshme dhe vendosën t’i ndërpresin në disa rajone,” tha Klyga, duke shtuar se planifikimi i buxhetit për vitin e ardhshëm “do të jetë një sfidë serioze për Kremlinin.”
Burimi: Radio Evropa e Lirë (REL)
