Qeveria shqiptare ka përfshirë në projekt-buxhetin e vitit 2026 një paketë të konsiderueshme investimesh për forcimin e kapaciteteve të mbrojtjes dhe reagimit civil, duke i dhënë Ministrisë së Mbrojtjes një peshë të fortë në shpenzimet e ardhshme. Sipas dokumentit financiar, për vitin e ardhshëm synohet rritja e fondeve me rreth 100 milionë euro krahasuar me vitin paraprak, ndërsa buxheti i përgjithshëm i Ministrisë për 2026-ën parashikohet të arrijë në 58.9 miliardë lekë (rreth 590 milionë euro).
Një prej projekteve më të rëndësishme është blerja e një anijeje patrulluese luftarake, për të cilën është parashikuar një fond prej rreth 103 milionë eurosh. Pagesat parashikohen të fillojnë në 2028-ën, me një parapagim rreth 20 për qind të vlerës (rreth 20.7 milionë euro) dhe pjesën tjetër të shpërndarë pas vitit 2028. Ende nuk është saktësuar nëse anija do të blihet nga një partner i huaj apo do të ndërtohet pjesërisht brenda vendit në bashkëpunim me industrinë lokale.
Për t’u përballur me emergjencat natyrore, qeveria ka përfshirë në buxhet blerjen e dy avionëve zjarrfikës, me një kosto totale rreth 13.5 milionë euro. Shuma e planifikuar për këtë qëllim do të ndahet në tri vite: 3.1 milionë euro në 2026, 6.2 milionë euro në 2027 dhe 4.1 milionë euro në 2028. Ky investim vjen pas verës së fundit, kur zjarret e përhapura shkatërruan mijëra hektarë pyje dhe shkaktuan dëme edhe në zona të banuara.
Një komponent tjetër i paketës është blerja e dronëve – teknologji që ka fituar rëndësi të madhe në konfliktet moderne dhe në menaxhimin e sigurisë. Për blerje dronësh janë parashikuar 14.2 milionë euro, me një shpërndarje të shpenzimeve: 3.5 milionë euro në 2027, 4.2 milionë euro në 2028 dhe pjesa mbetur prej 6.3 milionë euro pas vitit 2028. Ministria i ka vlerësuar dronët si element kyç për mbikëqyrje, rojë të hapësirës ajrore dhe misione të tjera operative.
Përveç këtyre blerjeve, në projekt-buxhet parashikohen investime të tjera në sisteme komunikimi dhe mbrojtjeje, armatime të lehta, si dhe modernizime infrastrukturore në infrastrukturën tokësore, ajrore dhe detare. Qëllimi i përgjithshëm i qeverisë është modernizimi i Forcave të Armatosura, përmbushja e angazhimeve ndaj NATO-s dhe forcimi i kapaciteteve operative dhe logjistike në një periudhë të paqëndrueshmërive globale.
Në deklarimet zyrtare, qeveria argumenton se rritja e buxhetit për Mbrojtjen është e domosdoshme për t’u përballur me sfidat e reja të sigurisë dhe për të garantuar gatishmërinë e institucionit ushtarak dhe të reagimit civil. Përputhshmëria me standardet e NATO-s dhe nevoja për të rritur pjesëmarrjen në misione ndërkombëtare janë po ashtu pjesë e argumenteve për investimet e propozuara.
Analistët dhe aktorët politikë pritet të diskutojnë gjatë javëve në vijim detajet e ndarjes së fondeve dhe prioritetet e investimeve, ndërsa për realizimin e disa projekteve do të nevojitet edhe gjetja e partnerëve ndërkombëtarë dhe procedura tenderuese. Projekt-buxheti tashmë nis rrugëtimin drejt diskutimit në komisionet parlamentare, ku pritet të sqarohen edhe elementë teknikë si specifikimet e anijes, llojet e dronëve dhe tipologjitë e avionëve zjarrfikës që do të blihen.
Në përmbledhje, plani i 2026-ës mbyll dy synime kryesore: investim në kapacitete ushtarake për sigurinë kombëtare dhe forcim të kapaciteteve civile për menaxhimin e emergjencave natyrore, duke reflektuar një qasje më të strukturuar dhe më të financuar drejt modernizimit të sigurisë kombëtare në vite.
