Vendimi i Bashkimit Evropian (BE) për të vendosur tarifa kundërbalancuese për automjetet elektrike (EV) të prodhuara në Kinë ka shkaktuar reagime të fuqishme, duke u konsideruar si një masë “të padrejtë, të paarsyeshme dhe jo objektive” nga autoritetet kineze. Më 13 nëntor, Kina shprehu “keqardhje të thellë” për vendimin e Komisionit Evropian, duke e cilësuar atë si një shkelje të parimeve të tregtisë së lirë dhe të rregullave ndërkombëtare.
Detyrimet e BE-së dhe Reagimi i Kinës
Vendimi për të vendosur tarifa të ndryshme për automjetet elektrike kineze hyn në fuqi menjëherë, me tarifa që variojnë nga 17% për prodhuesin BYD, deri në 35.3% për SAIC Motor, një nga prodhuesit më të mëdhenj të makinave në Kinë. Sipas Komisionit Evropian, tarifa do të zbatohet në mënyrë të ndryshme për kompanitë pjesëmarrëse dhe ato jo-pjesëmarrëse në hetimin për subvencionet, me një normë prej 20.7% për kompanitë e tjera të përfshira dhe 35.3% për ata që nuk kanë marrë pjesë. Kompanitë si Tesla, që prodhojnë automjete në Kinë, do të përballen me një tarifë më të ulët prej 7.8%.
Reagimi i Kinës ka qenë i ashpër. Dhoma e Tregtisë për Import dhe Eksport të Makinerive dhe Produkteve Elektronike (CCCME) e ka cilësuar këtë masë si një “shkelje të rregullave të Organizatës Botërore të Tregtisë (OBT)” dhe ka theksuar mungesën e transparencës në procesin e hetimit. Përveç kësaj, Shoqata Kineze e Prodhuesve të Automobilave (CAAM) ka deklaruar se tarifa të tilla “shkelin parimet themelore të tregtisë së lirë dhe konkurrencës së ndershme”, duke penguar bashkëpunimin ndërkombëtar në industrinë e automobilave dhe duke vështirësuar kalimin në një ekonomi më të gjelbër.
Shkelje të Rregullave Ndërkombëtare
Kina ka theksuar se hetimi i BE-së për subvencionet e automjeteve elektrike kineze është i paarsyeshëm dhe ka kërkuar një zgjidhje përmes mekanizmit të zgjidhjes së mosmarrëveshjeve të OBT-së. Zëdhënësi i Ministrisë së Tregtisë (MOC) e ka cilësuar këtë lëvizje si një akt proteksionist, që është maskuar si një përpjekje për të siguruar “konkurrencë të ndershme”. Ai ka njoftuar se Kina do të vazhdojë të mbrojë të drejtat e kompanive të saj dhe të kërkojë një zgjidhje përmes dialogut dhe konsultimeve ndërkombëtare.
Prodhuesi kinez SAIC Motor, i cili është goditur me një tarifë prej 35.3%, ka njoftuar se do të sfidojë vendimin në Gjykatën e Drejtësisë të Bashkimit Evropian. Kompania ka argumentuar se Komisioni Evropian ka bërë gabime në vlerësimin e subvencioneve dhe ka injoruar fakte të rëndësishme gjatë hetimit. Sipas SAIC, tarifat e reja do të rrisin çmimet për konsumatorët evropianë dhe do të ngadalësojnë adoptimin e automjeteve elektrike në tregjet evropiane.
Angazhimi i BE-së për Zgjidhje Alternative
Në përgjigje të kundërshtimeve, Komisioni Evropian ka theksuar se BE-ja mbetet e angazhuar për të gjetur zgjidhje alternative dhe të pajtueshme me rregullat e OBT-së, duke theksuar se është i hapur për negociata të mëtejshme mbi çmimet dhe angazhimet për të adresuar shqetësimet e ngritura gjatë hetimit. Ndërkohë, janë duke u zhvilluar konsultime teknike midis dy palëve, me shpresën që të arrihet një marrëveshje që do të shmangë përshkallëzimin e tensioneve tregtare.
Shpresa për Dialog dhe Bashkëpunim
Të dyja palët, si Kina ashtu edhe BE-ja, kanë shprehur dëshirën për të ruajtur një dialog të hapur dhe për të përmirësuar marrëdhëniet tregtare në industrinë e automobilave. CAAM ka theksuar se është e rëndësishme që të dyja palët të punojnë së bashku për të mbajtur funksionimin e qëndrueshëm të zinxhirit të furnizimit dhe të industrisë globale të automobilave. Po ashtu, CCCME ka shprehur shpresën se BE-ja do të qaset me sinqeritet për të arritur një zgjidhje të balancuar që do të kënaqë të dyja palët dhe do të shmangë ndikimet negative në treg.
Ky zhvillim përfaqëson një moment kyç në marrëdhëniet tregtare ndërkombëtare, duke reflektuar tensionet e rritura midis fuqive ekonomike dhe konkurrencën në tregun global të automjeteve elektrike, një sektor që po përjeton një rritje të shpejtë dhe që ka potencialin të transformojë industrinë automobilistike globale.
