Fushatat zgjedhore në Evropë po përballen me një sfidë të re dhe shqetësuese: përhapjen e përmbajtjeve të rreme të krijuara nga inteligjenca artificiale (IA). Zgjedhjet në Holandë dhe Irlandë këtë javë treguan se votuesit duhet të jenë më të kujdesshëm se kurrë për autenticitetin e përmbajtjeve politike që konsumojnë.
Në Irlandë, një video deepfake që imitonte kandidaten Catherine Connolly dhe një edicion të rremë të RTÉ-së, njoftonte tërheqjen e saj nga gara presidenciale — një manipulim që u cilësua nga vetë Connolly si “një përpjekje e turpshme për të mashtruar votuesit dhe për të minuar demokracinë”. Videoja u hoq më pas nga Meta dhe YouTube, por dëmi në perceptimin publik tashmë ishte bërë.
Ndërkohë, në Holandë, dy deputetë të ekstremit të djathtë u zbuluan si administratorë të një faqeje në Facebook që shpërndante imazhe të rreme të rivalëve politikë, përfshirë edhe ish-komisionerin evropian Frans Timmermans. Lideri i ekstremit të djathtë, Geert Wilders, kërkoi falje pasi mediat publikuan provat.
Sipas një studimi nga Universiteti i Amsterdamit, rreth 400 postime të gjeneruara nga IA janë shpërndarë gjatë fushatës holandeze — shumica e tyre të lidhura me Partinë për Liri (PVV) të Wilders. Një video e krijuar me gjeneratorin Sora e përshkruante një “Holandë të ardhshme nën ligjin e Sharias”, duke ndezur debat të gjerë publik.
Ekspertët paralajmërojnë se ky është vetëm fillimi i një epoke të re të dezinformimit. “Normalizimi i praktikave të tilla është shqetësues,” tha Hannes Cools, profesor në Universitetin e Amsterdamit. “Këto janë zgjedhjet e para në Evropë ku teknologjia e gjeneruar nga IA po bëhet pjesë integrale e fushatave.”
Autoritetet holandeze madje paralajmëruan votuesit të mos kërkojnë “këshilla votimi” nga chatbot-et e inteligjencës artificiale, pasi disa teste kanë treguar se ato ofrojnë informacione të pasakta dhe të njëanshme politikisht.
Brukseli është tashmë në lëvizje. Akti i Shërbimeve Dixhitale i BE-së i detyron platformat si Meta dhe Google të menaxhojnë rreziqet për integritetin e zgjedhjeve, ndërsa ligji i ri për inteligjencën artificiale, që hyn në fuqi në gusht 2026, do të përfshijë rregulla të posaçme për sistemet që mund të ndikojnë në zgjedhje apo referendume.
Por deri atëherë, siç e treguan zgjedhjet e javës që lamë pas, beteja mes realitetit dhe manipulimit digjital në politikën evropiane sapo ka filluar.
